ءوز حابارىمىز. حالىقارالىق قوعام ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو-ورتا ازيا باسشىلار باس قوسۋىندا سويلەگەن نەگىزگى تاقىرىپتىق ءسوزىن جوعارى باعالاپ، بىلاي دەپ قارادى: ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ءسوزى بولاشاقتاعى جۇڭگو-ورتا ازيا قاتىناسىنىڭ دامۋ جوباسىن جاسادى، ماجىلىستە قول جەتكەن سۇبەلى تابىستار حالىقارالىق قوعامعا جۇڭگونىڭ ورتا ازيا ەلدەرىمەن بولاشاققا بەت العان تەرەڭ سەلبەستىگىنىڭ جاڭا كارتيناسىن سالدى، ەكى جاقتىڭ قول ۇستاسا دامۋى دۇنيە ءجۇزىنىڭ گۇلدەنۋى مەن ورنىقتىلىعىنا پارمەندى قوزعاۋشى كۇش قوستى.

 

ورتا ازيا ەلدەرىنىڭ قايراتكەرلەرى بىلاي دەدى: ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگو-ورتا ازيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ جونىندە 4 تە تاباندى بولۋدى، 8 ءتۇرلى ۇسىنىستى ورتاعا قويىپ، جۇڭگو مەن ورتا ازيانىڭ بولاشاق سەلبەستىگىنە ارەكەت بەتالىسىن كورسەتىپ بەردى، بۇل ستراتەگيالىق جەتەكشىلىك مانگە يە. قازاقستان دۇنيە جۇزىلىك ەكونوميكا-ساياسي زەرتتەۋ ورنىنىڭ اعا زەرتتەۋشىسى ەرسۇلتان بىلاي دەدى: ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ نەگىزگى تاقىرىپتىق ءسوزى جۇڭگو مەن ورتا ازيا ەلدەرىنىڭ سەلبەستىگىنىڭ بارلىق سالاسىن قامتىدى، ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگو-ورتا ازيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قالاي قۇرۋ كەرەكتىگىن ءتۇسىندىردى، بۇل ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ يدەياسىنىڭ جالعاسۋى. 

 

قىرعىزستان مەملەكەتتىك ۇلتتار ۋنيۆەرسيتەتى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى راشيد يۋسۋپوۆ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو مەن ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ باسشىلارى ءبىر قىدىرۋ بولاشاق سەلبەستىكتىڭ ماڭىزدى كەلىسىمىنە قول قويدى، بۇل جۇڭگو مەن ورتا ازيا ەلدەرىنىڭ بولاشاقتاعى ءار سالاداعى سەلبەستىگىن ۇزدىكسىز تىڭ ورەگە كوتەرەدى، سونداي-اق جۇڭگو مەن ورتا ازيا ەلدەرى حالقىنا باقىت جاراتادى.

 

تاجىكستان دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى سايدزافار وسمانزودا بىلاي دەدى: ءتوراعا شي جينپيڭ سوزىندە: دۇنيە ءجۇزى ورنىقتى ورتا ازياعا، گۇلدەنگەن ورتا ازياعا مۇقتاج دەپ اتاپ كورسەتتى، وسى رەتكى باسشىلار ماجىلىسىندە جاڭا دامۋ جوسپارى مەن دارىپتەمەسى العا قويىلدى، تاجىكستان كوپ ەلدىڭ ەكونوميكا-ساۋدا بارىس-كەلىسىنىڭ جول تۇيىلىسىندە تۇر، جۇڭگو مەن ورتا ازيا ەلدەر قاتىناسىنىڭ شىت جاڭا داۋىرگە قادام تاستايتىندىعىنا سەنەمىن.

 

 تۇركىمەنستان سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ حالىقارالىق قاتىناس ءبولىمىنىڭ مامانى جۇماگۋليەۆ بىلاي دەپ قارادى: جۇڭگو مەن ورتا ازياداعى 5 ەل اراسىنداعى سەلبەستىك مەحانيزمى ديپلوماتيالىق ەكونوميكا-ساۋدا كەڭەسىن ىلگەرىلەتۋدىڭ سەنىمدى تەكشەسى. تۇركمەنستان مەن جۇڭگو قاتىناسى جان-جاقتى داميدى، بۇل ەكى ەل حالقىنىڭ بايىرعى جىبەك جولىنان بەرگى سەلبەستىگىنىڭ جالعاسقان ماڭىزدى جەتىستىگى.

 

وزبەكستاننىڭ ساياسي شولۋشىسى فۋلكات ماحمۇد قوجايەۆ بىلاي دەدى: ءبىز جۇڭگونىڭ ورتا ازيادا جوعارى تەحنيكالى كاسىپورىن، ينفورماتسيا تەحنيكاسى كاسىپ باقشاسىن قۇرۋدى قولدايتىندىعىن، جۇڭگونىڭ ينفورماتسيا تەحنيكاسى سالاسىندا وراسان زور تابىستارعا قول جەتكىزگەندىگىن، جۇڭگونىڭ قولداۋى ورتا ازياداعى ەلدەردىڭ دامۋىنا دەم بەرەتىندىگىن توتەنشە قۋانىشپەن كورىپ وتىرمىز. 

 

حالىقارالىق قايراتكەرلەر بىلاي دەستى: ءتوراعا شي جينپيڭ سوزىندە 10 جىلدان بەرى جۇڭگونىڭ ورتا ازيا ەلدەرىمەن بىرگە «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» قۇرۋدا ەرەن تابىسقا قول جەتكىزگەنىن تىلگە تيەك ەتتى، بۇل وڭىرگە گۇلدەنۋ، ورنىقتىلىق الا كەلۋمەن بىرگە، بۇكىل دۇنيە ءجۇزى جونىنەن دە ماڭىزدى مانگە يە. تايلاندتىڭ بۇرىنعى ورىنباسار زۇڭليى تايلاند-جۇڭگو مادەنيەتتى جەبەۋ كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى پەني بىلاي دەدى: ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ءسوزىنىڭ ءمانى تەرەڭ. 10 جىلدان بەرى ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول دارىپتەمەسى جەلى بويىنداعى ەلدەردىڭ ءوزارا بايلانىس جاساپ، سەلبەسىپ گۇلدەنۋىنىڭ ەڭ باستى قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدى. ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى جوعارى ساپامەن بىرگە قۇرۋ جەلى بويىنداعى ەلدەردىڭ ورتاق تانىمىنا اينالدى.

 

پاكيستان ءىسلاماباد باحريا داشۋەسىنىڭ دوتسەنتى حاسەن داۋد بىلاي دەدى: ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگو ورتا ازيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدا تورتتە تاباندى بولۋدى العا قويدى، مەنىڭشە، ول بۇگىنگى تاڭداعى ءار ەلدىڭ قاتىناسى، ءتىپتى، بولاشاقتاعى قاتىناسى ءۇشىن پرينسيپ بەلگىلەدى، مەن ول كىسىنىڭ كوزقاراسىن ەرەكشە قۇپتايمىن. ءبىز ءار ەلدىڭ قول ۇستاسا سەلبەسىپ، ءبىر-بىرىنە قارايلاسىپ، ورتاق يگىلىكتەنۋ تىلەگى مەن بولاشاعىن كورۋدى ءۇمىت ەتەمىز.

 

 گەرمانيانىڭ ريمىس-باچ باۋىم-باچ قالاسىنىڭ باستىعى مەرتس بىلاي دەدى: جۇڭگو العا قويعان ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى بىرگە قۇرۋ دارىپتەمەسى بايىرعى جىبەك جولىنا شىت جاڭا داۋىرلىك ءمان بەردى، اسىرەسە، حالىقارالىق ەكونوميكا-ساۋدا مەن گۋمانيتارلىق سەلبەستىككە تىڭ قوزعاۋشى كۇش قوستى.

 

اۋدارعان: كۇلان ىرىسباي قىزى