«عاسىرلىق كۇرەس-جاڭا جورىق: جۇڭگو مىنە وسىلاي»: گانسۋ ولكەسىندە: كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ جەڭىس جىرى شىرقالىپ، جاسىل دامۋ، جوعارى ساپالى دامۋ جاڭا پاراعى اشىلدى
«جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋعا ارنالعان جەرلىك ورىندارداعى جەتىستىكتەردى شارلاپ تانىستىراتىن «جۇڭگو مىنە وسىلاي» اتتى جەلىلەس باعدارلامامىزدى نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز:
گانسۋ ولكەسىندە جاڭا دامۋ تانىمى بۇلجىتپاي تياناقتاندىرىلىپ، جاڭا دامۋ جاعدايى جەدەل قالىپتاستىرىلىپ، كاسىپ سالاسىندا ارتۋ فورماسىندا بۇرىلىس جاساپ دامۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىلدى. بەينەتتى مەكەننەن زەينەتتى مەكەنگە اينالعان بۇگىنگى گانسۋ ولكەسىندە كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدان اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە دەيىنگى تاريحي سەكىرىس جۇزەگە اسىپ، جاسىل دامۋ، جوعارى ساپالى دامۋ تىڭ داستانى جازىلۋدا.
گانسۋ ولكەسى لۇڭنان قالاسىنىڭ ليشيان اۋدانىندا قىستاق تۇرعىندارى ۇناتاتىن « شارۋالارعا كومەكتەسۋ كەشكى مەكتەبى» ساباق ٴوتۋدى ۇلكەندى ـ كىشىلى كوشەلەرگە، اتىز باسىنا، ٴتىپتى ەگىنشى وتباسىلارىنا بارىپ ساباق وتۋگە اينالدىرىپ، ساياسات جەتكىزىپ، ۇگىت ـ لەكسيا جاساپ، حالىقتىڭ ۇنىنە قۇلاق اسىپ، حالىق تىلەگىن تىڭداپ، جەرلىك شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋىن ىلگەرىلەتەتىن «اۋقات كىلتىنە» اينالدى.
بۇقاراسى اۋقاتتانعان گانسۋ ولكەسىندە بۇل كۇندەرى جاسىل دامۋ نەگىزى بار كۇشپەن بەكەمدەلۋدە. وزگەشە وڭىرلىك ابزالدىلىق پەن جاراتىلىستىق قاسيەت گانسۋدى ەلىمىزدىڭ جەل ەنەرگياسى، جارىق ەنەرگياسى بايلىعى ەڭ مول رايونداردىڭ بىرىنە اينالدىردى. حىشي كاريدورى بىرتىندەپ جاسىل ەنەرگيا كاريدورىنا اينالىپ، « كومىر تۇتىنۋدى نورمال كۇيگە ٴتۇسىرۋ-كومىرتەگىن ٴبولىپ شىعارۋدى ەڭ جوعارى شەكتەن اسىرماي توقتاتۋ » نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋعا ۇلەس قوسىلۋدا. قازىر گانسۋدىڭ جەل كۇشىمەن توك تاراتۋ گەنەراتور سيىمدىلىعى 13 ميلليون 930 مىڭ كيلوۆاتقا جەتىپ، 2010 ـ جىلداعىدان 10 ەسەگە جۋىق ارتتى. فوتوۆولتتىق گەنەراتور سيىمدىلىعى 2010 ـ جىلعى 100 مىڭ كيلوۆاتتان ارتىپ، قازىرگى 9 ميلليون 930 مىڭ كيلوۆاتقا جەتىپ، جاڭا ەنەرگيامەن توك تاراتۋ سالىستىرماسى مەملەكەت بويىنشا 2 ـ ورىندى يەلەدى.
جيۋچۋان قالالىق ەنەرگيا مەكەمەسىنىڭ باستىعى چىن شۋەجۇن بىلاي دەدى : ٴبىز كاسىپ سالاسىن دامىتۋمەن بىرگە، حيميالىق ەنەرگيا ساقتاۋ، سۋ تارتىپ ەنەرگيا جيناۋ، جارىق جىلۋىمەن توك تاراتۋ سياقتى يكەمدى تەڭشەۋ قۋاتىنا يە باسقا دا ەلەكتر كوزدەرىن ورنالاستىرىپ، سىرتقا ەلەكتر شىعارۋدى ۇزدىكسىز ورنىقتى ساقتادىق.
حۋاڭحى وزەنى گانسۋ شەكاراسى ىشىندە 900 كيلومەترگە جۋىق يرەلەڭدەپ اعىپ، گانناندى باسىپ وتكەن كەزدە، 10 ميلليارد تەكشە مەتردەن استام سۋ مولشەرىن تولىقتايدى، بۇل ارانىڭ « حۋاڭحى سۋ ساقتاۋ كولشىگى » دەگەن اتى بار. سوڭعى جىلداردان بەرى، تۇتاس وڭىردە قوقىر ـ قوقسىق بولماۋ، حيميالىق تىڭايتقىش بولماۋ، سۋلياۋ بولماۋ، لاستانباۋ، زالالسىز بولۋ مازمۇن ەتىلگەن «گاننانداعى بەستى بولعىزباۋ» قيمىلى ورىستەتىلۋ ارقىلى گاننانداعى حۋاڭحى وزەنى الابى ەكولوگياسىن قورعاۋ جانە جوعارى ساپالى دامۋ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىلدى. چۇيشيان اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى لو يۇڭچىڭ بىلاي دەدى : ەكونوميكادا ىلەسۋشى بولۋدان ەكولوگيا سەركەسىنە اينالۋ بارىسىندا بۇل مەكەن ٴتىپتى دە كوركەم بولا، بۇقارانىڭ تۇرمىسى دا ٴتىپتى دە باقىتتى بولا تۇسۋدە.
« 14 - بەسجىلدىقتىڭ » باستاما جىلىندا «ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول» قۇرىلىسىنىڭ ىشكەرىلەي ورىستەتىلۋىنە ىلەسە، جاسىل دامۋ، جاڭالىق جاراتا دامۋ، اشىق ۇستالعان دامۋ، ورتاق يگىلىكتەنە دامۋ تانىمى گانسۋ الابىندا تەرەڭ تامىر تارتىپ، ەكولوگيالىق دامۋ ايبىندى كارتيناسى كەستەلەنۋدە.
اۋدارعان: قاناتبەك جۇماباي ۇلى
