【جاڭا يدەيا ارقىلى جاڭا جورىققا جەتەكشىلىك ەتتىرۋ ۇردىستەرى】جۇڭگو ەكونوميكاسى جاڭالىق جاراتۋعا ۇزدىكسىز قادام تاستاۋدا، ءبىرىنشى توقساندا جاقسى باستاما جارىققا شىقتى

ءوز حابارىمىز. باس شۋجي شي جينپيڭ: جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋ-جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ىشكى تالابى جانە ماڭىزدى كۇش سالۋ ءتۇيىنى، ءسوز جوق، جاڭالىق جاراتۋ سىندى كەلەلى ءىستى ۇزدىكسىز ويداعىداي ىستەپ، جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردىڭ جەدەل دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك، -دەپ باسا دارىپتەدى.

بيىل جىل باسىنان بەرى، ەلىمىزدە جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى جەتىلدىرۋگە جانە دامىتۋعا باسا ءمان بەرىلىپ، مەملەكەتتىڭ ءبىر قىدىرۋ جان-جاقتى، جۇيەلى ورنالاستىرۋىندا، جەر-جەردە ەدەل-جەدەل ساياساتتىق شارالار شىعارىلىپ، كاسىپورىنداردىڭ جاڭالىق جاراتۋىنا قولداۋ كورسەتىلىپ، كاسىپ سالاسىن ساپالاندىرۋ جەدەلدەپ، جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەر جەدەل قالىپتاسىپ، ەلىمىز ەكونوميكاسىندا تاماشا باستاما جاراتۋعا دەم بەرىلۋدە.

كوكتەم شۋاعىنا شومعان بايتاق جۇڭگوداعى ءار ءبىر ءوندىرىس سەحتەرىنەن زەرتتەۋ-تاپقىرلاۋ ورىندارىنا دەيىن، شالقار تەڭىز-مۇحيتتاردان ۇشى قيىرسىز عارىش الەمىنە دەيىن، بارلىق جەردە جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋ ورلەۋى كوتەرىلدى. ەڭ جاڭا ساناق ساندى مالىمەتتەردەن مىنالاردى بىلۋگە بولادى: بيىل ءبىرىنشى توقساندا ەلىمىزدىڭ كولەمدەنگەن جوعارى تەحنيكالى جاساۋ كاسىبىنىڭ ارتقان قۇنى ۇقساس مەزگىلدەگىدەن %7.5 ارتىپ، كولەمدەنگەن ونەركاسىپتىڭ ارتقان قۇنىنىڭ 1.1 پايىز جوعارلاۋىنا دەمەۋ بولعان. 

جوعارى تەحنيكالى جاساۋ كاسىبى مەن جوعارى تەحنيكالى قىزمەت وتەۋ كاسىبىنە قوسىلعان قارجى جەكە-جەكە %10.8 جانە %12.7 ارتتى، جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەر ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا پارمەندى قوزعاۋشى كۇش جانە تىرەك بولۋدا.

 

باس شۋجي شي جينپيڭ جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋ سىندى كەلەلى ءىستى ويداعىداي ىستەۋ كەرەكتىگىن تالاي رەت باسا دارىپتەدى. جەرلىك ورىنداردا تەكسەرۋ جۇرگىزگەندە جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى تۇڭعىش رەت ورتاعا قويۋدان ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ماجىلىسىندە جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاساۋعا دەيىن؛ ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ كوللەكتيۆ ۇيرەنۋىن باسقارعاندا جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەر جونىندە جۇيەلى بايىمداۋ جاساۋدان مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىستە جەرلىك جاعدايعا قاراي جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋدى باسا دارىپتەۋگە دەيىن، باس شۋجي شي جينپيڭ جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋدىڭ نازاريالىق ءمانى مەن امالياتتىق تالابىن ۇزدىكسىز كەڭەيتتى جانە تەرەڭدەتتى. 

 

باس شۋجي شي جينپيڭ تاياۋدا حۋناندا قىزمەت تەكسەرگەندە،  «عىلىم-تەحنيكادا جاڭالىق جاراتۋ ارقىلى كاسىپ سالاسىندا جاڭالىق جاراتۋعا جەتەكشىلىك ەتتىرۋ، جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى بەلسەنە جەتىلدىرۋ جانە دامىتۋ كەرەك»،-دەپ قايتالاي باسا دارىپتەپ، جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋعا تىڭ ورنالاستىرۋ جاساپ، جاڭا تالاپتار قويدى. بيىل جىل باسىنان بەرى، «جابدىقتاردى كەڭ كولەمدى جاڭالاۋ جانە تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىن جاڭاسىنا اۋىستىرۋدى ىلگەرىلەتۋ ارەكەت جوباسى» اتقارىلىپ، ءبىر تريلليون يۋاندىق كولەمدى ءىرى بازار ىسكە قوسىلدى، ولشەمدى تومەندەتۋدىڭ تياناقتانۋى بارىسىندا ۇزاق ۋاقىت جىلجىمالى سيپاتقا يە شامامەن ءبىر تريلليون يۋان قارجى جانداندى، ماكرولىق ساياساتتا توعىسپالى شارالار سايكەسە كۇش سالدى. ساياسات اسەرىنىڭ ۇزدىكسىز جارىققا شىعۋىنا بايلانىستى، جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەر جۇڭگو ەكونوميكاسىندا ارتۋ فورماسىنا بۇرىلىس جاساپ، دامۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋدىڭ ەڭ زور قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدى.

عىلىم-تەحنيكادا جاڭالىق جاراتۋ جەتىستىكتەرى جەدەل جارىققا شىعۋدا. ەلىمىزدە وندىرىلگەن تۇڭعىش ءىرى تۇرپاتتى ساياحات تاسىمال كەمەسى تۇڭعىش رەت تيجارات ساپارىن باستادى، ءۇشىنشى ۇرپاق دەربەس اسقىن وتكىزگىش كۆانتتىق كومپيۋتەر ىسكە قوسىلىپ، ءبىر توپ كەلەلى نىسانداردان قۋانىشتى حابارلار ارت-ارتىنان تارالدى. جاڭا قوزعاۋشى كۇش، جاڭا باسىمدىلىق ۇزدىكسىز زورايدى. ءىرى مودەل ۋاكىلدىك ەتكەن جالپىلىق قولدانىلاتىن جاساندى زەيىن تەحنيكاسى ۇزدىكسىز جاڭالانىپ ءىرى ساندى مالىمەت، زات تورابى سياقتى كاسىپتەردە ۇزدىكسىز دامىپ، قولدانىلىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ ارتۋ فورماسىندا بۇرىلىس جاسالىپ، دامۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋ اياق الىسى جەدەلدەدى. تاياۋدا 1-اۆتوموبيل توبى ەڭ جاڭا زەرتتەپ جاساعان ۇلكەن مودەل كاسىپورىننىڭ وندىرىسكە شەشىم جاساۋىنا قولدانىلا باستادى.

 

جاڭا ءونىم، جاڭا كاسىپ تەز قارقىنمەن ارتتى. زاۆوتقا كىرىپ اۆتوموبيل بەلگىسىن جاپسىرۋ، ءۇي شارۋاسىنا قىزمەت وتەۋ، كيىم-كەشەك بۇكتەپ جيناۋ قاتارلى نازىك جۇمىستارعا دەيىن، تاياۋدا ادامعا ۇقساتپالى ماشينا ادام ونەركاسىپ جاساۋ كاسىبى سياقتى كوپتەگەن بازارلاردا پايدالانۋعا بەرىلدى؛ سەحتە ءار 53 سەكۋنتتا ءبىر جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيل ءوندىرىس جەلىسىنەن شىعادى، پورتتاردا جۇكتەر تولتىرا تيەلگەن كەمەلەر ساپارعا شىعۋعا ساقاداي ساي تۇر. بيىل 1-توقساندا ءتۇرلى جاڭا ونىمدەردە ءۇرتىس جەدەل ارتۋ ارىنى ساقتالدى: قىزمەت وتەيتىن ماشينا ادام سانى %26.7 ارتتى؛ جاڭا ەنەرگيالى اۆتوكولىكتەردىڭ ءوندىرىلۋ-ساتىلۋ مولشەرى جەكە-جەكە %28.2 جانە % 31.8 ارتتى، ەكسپورت %23.8 ارتتى.

جاڭا قارجى قوسۋ، جاڭا بازا ينجەنەريالارىنىڭ تياناقتانۋ اياق الىسى جەدەلدەۋدە. 5G نەگىزدىك پۋنكتىنىڭ جالپى مولشەرى 3 ميلليون 500 مىڭنان استى، شىعىس بولەكتە ساناقتاۋ-باتىس بولەكتە ەسەپتەۋ كاسىبىن دامىتۋ قارقىنى تەزدەدى، سيفرلى ەكونوميكانىڭ وزەكتى كاسىبىنىڭ ارتقان قۇنى 2023-جىلى 12 تريلليون يۋاننان اسىپ، ىشكى ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنىنداعى سالىستىرماسى %10 اينالاسىنا جەتتى.