وتكەن جىلى بولاتىن، ءساۋىردىڭ سوڭعى كۇندەرى، بار الاپ كوكتەم شۋاعىنا شومىلىپ، بار تىرشىلىك جاندانىپ، بارلىق ادام قاربالاس ەڭبەك دۋماننا باس قويعان ەدى. التىن كۇننىڭ اياسىندا الاڭسىز اسىر سالعان بالاقاي ءمارمار اتىز باسىندا اناسىنىڭ ارتىنان ەرىپ الاڭسىز ويناپ جۇر، قولىندا اعاسى جاساپ بەرگەن ‹‹وتان كوگىندە›› دەپ وزدەرى ات قويىپ العان كىشكەنە عانا ايروپلان. مىنە ونىڭ ايروپلانى اتىزدا جۇمىستا تۇرعان تراكتوردىڭ اينالىپ تۇرعان پىشاعىنڭ ارجاعىندا عانا، قولجەتىم جەردە تۇر، اقىرىن عانا ەڭكەيىپ سونى الىپ الماقشى...

    اتىزدا. شىر ەتكەن ءسابي داۋىسىمەن بىرگە ءسابيدىڭ يىعى ءبولىنىپ جەرگە تۇسە بەردى. جەردى قىپ-قىزىل قان جاۋىپ كەتتى، انادايدان اناسى دا اعاسى دا جۇگىرە كەپ باسسالدى، امال قانشا، سولاي ءسابي جازىم بوپ شىرىلداپ قالدى.

    قۇلىنىم -اۋ نە بولدىڭ دەپ باسسالدى، ايىمقان انا.

    - قارعام مەنىڭ ەندى قايتتىم دەپ اھ ۇرا ايقاي سالدى اعاسى.

    شىرىلداعان بالانىڭ داۋىسىن ەستىپ ماڭايداعى كوپشىلىك جيىلا قالدى. قان تىنىمسىز اعۋدا، ەسى اۋىپ، ەبى قاشىپ، كوزجاسى كول بولعان انا مەن بالاعا سول ارادا توك جولىن ريمونتتاپ جۇرگەن توكشى اعاي جاۋميىڭ ايقاي سالدى.

    - مىنە مەنىڭ ماشينام تەزدەتىپ بالانى ەمحاناعا اپارىڭدار.

    جومارت كولىك تىزگىنىن قولىنا الدى. ۇشىرتىپ كەلەدى. مىنەكي اتىزداردى ارتقا تاستاپ، قالاعادا كىردى، ەندى بىرنەشە كوشەدەن وتسە -اق ەمحاناعا جەتەدى.

    قالانىڭ كەڭ كوشەسى. ءيىن تىرەسكەن ادامدار شوعىرى، قىرسىققاندا جايماشىلاردا كۇندەگىدەن دۋماندى، كۇندەگىدەن كوپ-اۋ، ءسىرا. انە، انادايدا، كوركەمونەر ويىن نومەرلەرى قويىلىپ، جۇرتشىلىق مارە-سارە. بىرەۋنانىن، بىرەۋ ءسۇتىن، بىرەۋ، ءتاتتى ءدامدىسىن، بىرەۋ جەمىس-جيدەگىن جايىپ الىپتى. ال، تىقىرشى، جومارت كولىك سيگىنالىن اسىعا، جىتىرمەلەتە باسىپ جاتىر. كولىكتە كوز جاسى كول بولعان انا مەن جانى قينالعان ءمارمار وتىر. الدىڭعى ورىندىقتا كەسىلىپ تۇسكەن وڭ يىقتان تومەنگى قول الاقانداي شۇپەرەككە وراۋلى جاتىر. سىرتىنا اققان قانى بىلىنەدى. قاراعان ادامنىڭ جانى تۇرشىگەردەي ەدى. جومارت كولىك سيگىنالىن باسا بەردى، كيمەلەگەن جۇرت جول بوساتار ەمەس، كەنەت الدىنداعى اعاي ايقاي سالدى، سەن بالا سيگنالىڭدى باسا بەرمە، بۇل ارا بازار. بىلمەيسىڭ بە؟

    - اينالايىن اعاي، ەرەكشە جاعداي بوپ تۇر، كىشكەنە بالا توسىن شىرعالاڭعا ۇشىراپ قالدى، ەمحانا جەدەل جەتۋىم كەرەك. تەرەزەنى اشىپ قاراعان اعايدىڭ زارەسى ۇشتى. بالا سۇلىق جاتىر. انانىڭ جانارىنان جالىنىش پەن شاراسىزدىق سەزىلەدى. اعاي اربادا تۇرعان كىشكەنتاي لاباسىن جۇلىپ الدى.

    - اۋ، كوپشىلىك جول بوساتايىق، ەمحاناعا شۇعىل جەتكىزىلۋى قاجەت بولعان، شۇعىل شىرعالاڭعا ۇشىراعان ۇلىمىزعا جول بەرەيىك. ول ءبىر قاعىنان ايعايلاپ، ءبىر جاعىنان جول اشىپ كەلەدى. جومارت ارت جاعىنان ەرىپ كەلەدى. باس يزەپ، كوپشىلىككە العىس ءبىلدىرىپ، تەبىرەنە جىلاپ كەلەدى.

    بازاردان دا وتە شىقتى. مىنەكي كەڭ داڭعىلعا، قالانىڭ داڭعىلىنا ءتۇستى. ىركىلىسسىز جولدار-اي، كەنەت قىزىل شىراق، جىلت ەتتى، تەك ۋاقىتتان ۇتۋدى ويلاعان جومارت قىزىل شىراقتان دا كەسىپ وتە شىقتى. مىنە الدىندا قاراكوز قاتىناس ساقشىسى ءوزىن ‹‹كۇتىپ تۇرىپتى››.

    -كولىكتە جارالى بالا بار ەدى، دەدى جومارت تۇسىندىرە. شىن پەيىلدەن كەشىرىم وتىنە، ەمحاناعا تەز جەتۋىم كەرەك. تەرەزەنى اشىپ قاراعان جاس ارۋدىڭ جانارىنان الاڭداۋ مەن جاناشىرلىق وتى جارىسا جالت ەتتى. مەيرىم مەن تۇسىنىك قانداي قىمباتتى دەسەڭىزشى، ول ەندى، تۇرا تۇر، مەن باس جەتەكشىگە حابارلايىن دەدى.

    مالىمەت جەتەكشى، مۇندا 7777 ٴنومىرلى ءبىر كولىكتە، ءبىر جارالى بالا بار بولىپ، شۇعىل ەمحاناعا جەتۋ كەرەك.

    -جارايدى! ەندەشە، سەن جول باستا، مەن 120 عا حابارلايىن، سەندەر ىنتىماق كوشەسىنىڭ اۋزىندا تۇيىلىسەتىن بولىڭدار. ەمحاناعا ەڭ جاقىن جولمەن جۇرگەيسىڭ. شۇعىل قۇتقارۋ كولىگى سەندەردى كۇتەدى.

    قاراكوز ارۋ جول باستاپ كەلەدى. ءۇشقىر موتوسيكىلىمەن جۇيتكىتىپ كەلەدى. ول ءوزىنىڭ ءبىر جاس عۇمىردىڭ جانىمەن جارىسىپ كەلە جاتقانىن تەرەڭ سەزىنەتىندەي، جانارى جارقىلداپ، ءتىپتى دە سەرگەك، ءتىپتى دە سەنىمدى بولا تۇسكەن. ىنتىماق كوشەسىنە ولاردى جەتكىزە بەرە، شۇعىل قۇتقارۋ كولىگىنە ولاردى سالدى دا قىزىل شىراقتان كەسىپ وتكەنىڭدى ۇمىتاي بىتىرەرسىڭ، ال، اق جول بولسىن! دەپ ءوز قىزمەت ورنىنا جونەلە بەردى.

    عۇمىر -اي دەسەڭشى، ادامنىڭ عۇمىر جولىندا دا تەك جاسىل شىراقتاردان تۇرمايدى-اۋ، ارمان ساپارىڭدا ارەدىك كىدىرەر شاقتار بولىپ تۇراتىنى مۇندا.

    ەمحانا. جومارت جۇگىرىپ كەلەدى. اق حالاتتى پەرىشتەلەردىڭ جول باتاپ، قۇراق ۇشۋىندا، مىنەكي سۇيەك بولىمىنە دە جەتتى. سالماقتى دا سالاۋاتتى مامان شيپاگەر بولاتتىڭ الدىنا جەتكەندە، بالا ءتىپتى دە قينالا تۇسكەن ەدى. تەر باسىپ، دىمى قۇرىپ بارادى. بالانىڭ حالىنە، كەسىلگەن يىققا، اسىرەسە، دارىگەردىڭ، ءبىز تەك ديزەنفەكسيالاپ وراپ قويدىق، ولكەلىك ەمحاناعا اپارساڭدار ەڭ جاقسى، ال ءبىز ءۇشىن يىقتى جالعاۋ قيىنداۋ، تەك بالانىڭ جانىن امان الىپ قالۋعا قۇلشىنامىز، ول ءۇشىن قيىلعان جەردەن تىگەمىز دەگەن ءسوزى ەستىگەن ايىمقان انا مىنە ەندى ەسىنەن تانا بەردى. ‹‹بىلەكتى سول كەسىلگەن جەرىنەن بىتەپ تاڭامىز، سولاي تەك ءبىر قولى عانا،،، ال ولكەگە پارساڭدار جالعاۋدان ءۇمىت بار، مەن ونداعى ەڭ مىقتى شيپاگەرلەرگە تاپسىرىپ قويايىن...سوڭعى سوزدەرىن ەستي دە المادى. انا جۇرەگى توزبەي كەتتى بىلەم.

    ەندى مىنە، تالعام جاساۋ ۇقىعى جاس جىگىت جومارتتىڭ مويىننا ءتسىپ تۇر. باسىن شەڭبەكتەپ‹‹ولكەگە باراسىڭ با قايتەسىڭ›› دەگەن شيپاگەرگە جاۋاپ تاپپاي داعدارادى. وسى ۋاققا دەيىنگى ءومىر جولىندا كەزىككەن ەڭ ءبىر قيىن تالعام وسى بولسا كەرەك. تالعامىنىڭ قيىندىعى-اي، مۇنشاما اۋىر بولارما ەڭ تالعام.

    -ولكەگە بارىپ، ۇزىلگەن بىلەكتى جالعاتام دەسەڭ، تەز بەكىم جاسا دەدى، بولات قاتالداۋ ءتىل قاتىپ، قانشا ەرتە جەتسەڭ، سونشا جاقسى. كەشىكسەڭ، ەڭ تاماشا وپەراتسيا ورايىنان ۇتىلاسىڭ.

    -ماقۇل، باۋرىمدى ولكەگە اپارامىن دەدى، ول كەنەت ەسەيىپ كەتكەندەي باتىل ءۇن قاتىپ. باۋرىنىڭ سۇيكىمدى قىلىعى، سۇيىر ساۋساقتارى، كوزالدىنان ءوتىپ جاتىر، ول ەندى جىگەرلەنە ءتۇستى. اپارام باۋرىمدى.

    - بۇگىنگى ەڭ سوڭعى ايروپلان ۇشقالى تۇر ەكەن. تەزدەت دەدى، شيپاگەر قۋزاي.

    ايردروم. جومارت جۇگىرىپ كەلەدى. جانىندا ايردورم قىزمەتكەرلەرى جۇر، بۇگىنگى بەلەت دەرلىك ساتىلىپ كەتكەن، ونىڭ ۇستىنە ايروپىلان الدە قاشان قوزعالىپ كەتكەن ەدى. جومارت بالانىڭ جايىن تۇسىندىرە بەردى. 8ساعات ىشىندە وپەراتسيا جاساماسا، ءبارى بەكەر بولماق. ءبىر عۇمىردى قۇتقارىپ قالىڭىزدارشى، اينالايىن.

    ايردروم قىزمەتكەرلەرى ءىستڭ جايىن ەندى اڭعارعانداي، جالما-جان قاتىستى جاۋاپتىلارعا تەل شالىپ، جاعدايدى اڭىس ەتتى.

    -ادام ءومىرى بارىنەن ماڭىزدى دەدى، جاۋاپتى دەرەۋ ورنالاستىرۋ جاساپ، ءتۇرلى سايكەستىرۋلەرارقىلى مىنەكي، جاڭا عانا اۋەگە كوتەرىلگەن ايروپىلان قايتادان قوندىرىلدى. جۇرىڭدەر دەدى، ايردورم قىزمەتكەرى اسىعا العا ۇمتىلىپ، ەندى جولاۋشىلارمەن تىلدەسىپ، ورىن بوساتۋ عانا قالدى.

    جايدارى ءجۇزدى، سۇلۋ مۇسىندى ايردروم قىزمەتكەرلەرى ەندى جولاۋشىلارعا جاعدايدى تۇسىندىرە باستادى.

    قۇرمەتتى جولاۋشىلار، بۇگىن ءبىز ەرەكشە جاعدايعا ءدوپ كەلىپ وتىرمىز، كىشكەنتاي ءمارمارىمىز توسىن شىرعالاڭنان اۋىر جاراقات الىپ، ولكە ورتالعىنا وپەراتسياعا جول الماق، كىم ورىن بوساتار ەكەن، 3 ورىن كەرەك.

    -كۇبىر-سىبىر، دابىر، دۇبىر، ادامداردىڭ ءبارىنىڭ دە اسىعىس ءارى ماڭىزدى شارۋاسى بارداي، بىرەۋلەرى ماڭىزدى كونسەرت قويعالى بارا جاتسا، تاعى بىرەۋلەر ناۋقاس كورسەتكەلى، تاعى بىرەۋلەرى تىڭ كاسىپ باستاۋعا اۋىلدان اتتانعاندار ەدى.

    مىنە مۇندا، ۇلىن ورتاعا العان، ەرلى -زايىپتىلار وتىر. اكەسى اسكەري قىزمەتكەر، سالماقتى دا ساباز جان، دەسەدە ۇلىنىڭ تەلەفونعا كوبىرەك تەلمىرگنىنە قاراعاندا، باياعى ساباز قالپىنان اينىپ، قاپ، اتتەگەن اي، قۋ ويىنشىققا وسىنشاما قۇمارتقان بارما دەپ، تەبىنىپ كەتەتىن، ال اناسى بولسا، اكە مەن بالا اراسىنداعى دانەكەر، اراشاشى، جاراستىرۋشى سىپەتتى. مىناۋ جارالى بالانىڭ حالىن ەستىپ، ايتارعا بولماسا ابدىراپ قالدى، ورىن بەرسەك پە ەكەن، تەلەفونعا تەلمىرگەن ۇلىمىز قوسىلا قويارما دەپ، ىشتەگى ويلارىن ايتا الماي وتىر. مۇمكىن مىناۋ كىشكەنتاي بالانىڭ مۇشكىل حالى دە وعان اسەر ەتە الدى ما قايتەر ەكەن دەيدى اكەمەن انا الاڭداپ.

    اكە- شەشە، ءبىز ورىن بەرەيىك، دەدى، ۇلى كەنەت ورننان كوتەرىلە. بىرەۋگە ورىن بەرۋ قانشالىق ءىس ەدى، ءبىز ەرتەڭ جۇرسەك تە بولار؟

ءبىز بىلمەيتىن سىرلار، تازا جۇرەكتە جاتىر ەكەن-اۋ، ءبىز كوبىندە باسقانى عانا ەمەس، ءوز تۋعان ۇرپاعىمىزدى دا دۇرىس تۇسىنە بەرمەيمىز. ال باسقانىڭ سىرتىنان تون ءپىشىپ، اۋزىنا كەلگەندى ايتا بەرۋ كەز -كەلگەن ەسسىزدىڭ قولىنان كەلەر بەرەر شارۋا، نەگە ءبىر ۋاق، ەستى بولۋعا ۇمتىلماسقا... ەستىلىكتىڭ ءبىر مىنەزى وزگەنى دۇرىس تۇسىنۋ شىعار-اۋ...ءبىز بايقاماعان ادامگەرشىلىك مىنە ءوزىڭ دە تۇسىنبەگەن مىناۋ ۇرپاق كوكىرەگىندە سايىراپ جاتىر ەكەن. كەيدە، ادامنىڭ اسىل جانىن ۇعىنباستان، اياماي جارالايمىز، سولەكەت باعالايمىز، تىم وكىنىشتى-اق. اينالايىن، انامەن بالانىڭ، اكەمەن شەشەنىڭ، ادام مەن ادامنىڭ اراسىن جالعاعان تۇسىنستىك دەگەن التىن ءجىپتىڭ ارقاۋى ۇزىلمەسە ەكەن.

    ايروپلانءىشى. جومارت قينالعان بالانى قۇشاقتاپ وتىر. وزىنە ايالاي قاراعان جانارلار، ءار ءبىر جاننىڭ جۇرەگىنەن مەيىرىم ءۇشقىنى شاشىراعانداي.ادامدار -اۋ، نەتكەن شۋاقتى ەدىڭدەر دەيدى، ول تەبىرەنە، انە، انادايدا اۋە ارۋلارى ۇزىلگەن بىلەكتى مۇزعا وراپ، ونىڭ ولەتتەنۋىنىڭ الدىن الۋعا كۇش سالۋدا. ادامدار اراسىنداعى كۇلىمسىرەۋ، كەڭ پەيىلدىلىك، ءبىر اۋىز، مەن سەنى ۇعىنامىن دەگەن لەبىزدەر، مۇمكىن ءبىزدى ءبىر عۇمىر قۇلشىنۋعا جەبەپ، ءار كۇنىمىزدى نۇرلاندىرىپ تۇرادى ەكەن-اۋ.

    كادىمگى قاساڭ قاعيدالار ءومىر ارپالىسىندا وزگەرىپ باراما قالاي؟ عۇمىر بارىنەن بيىك دەگەندى بۇگىنگى ساپاردىڭ ءارءبىر قادامى ايگىلەپ كەلەدى.

    ولكە ورتالىعى. تاعى دا ەمحانا. تاعى دا تەزدىكپەن وتاعا كىرگىزىلدى، وندا دا ولكە ورتالعىنداعى ماڭداي الدى شيپاحانانىڭ كاسىپكە جۇيىرىك،ىسىلعان شيپاگەرلەرى ۋاقىتپەن جارىسىپ، وپەراتسيا جاساۋدا. جومارت ءالسىن -ءالى اقىرىن تەرەزەدەن ۇڭىلەدى. شيپاگەرلەردىڭ ماڭدايىنان اققان تەر تامشىلارى ءموپ-مولدىر بوپ كوزىنە شالىنادى. ولاردىڭ ەپشىل دەجۇيىرىك ساۋساقتارى، جۇزدەرىندە جارىسقان ءۇمىت پەن الاڭ، ءبار -ءبارىن دە جومارت جۇرەگى سەزىپ تۇر. ءمارماردىڭ قۇلىنداي شىرقىراعان، تالقىسىپ كەتكەن داۋىستارى جومارتتىڭ دا جۇرەگىن تىلگىلەپ بارادى. ول بىردە، قانشاما جانداردىڭ قامقورلىعىندا 8 ساعات ىشىندە اۋىلدان شىعىپ، ولكەگە جەتىپ ۇلگىرگەنىنا تاڭعالادى، سونى مىسە تۇرادى، ءار ءبىر اياۋلى جاننىڭ قامقورلىعىن ەسىنە الىپ تەبىرەنە تۇسەدى.

    ءاي، ءومىر -اۋ، سەن نەتكەن قىمباتتى ەڭ، ادامدار اۋ- نەتكەن كەڭپەيل ەدىڭدەر، مەن ۇلى وتانىمنىڭ وسىناۋ بايتاق دالاسىنان ء بىر ۇلى كۇش كورگەندەيمىن. ءبىز ءبارىمىز جۇمىلا كوتەرسەك، قيىندىق ارتتا قالادى ەكەن-اۋ. بارشا قاسيەتتى دە قاراپايىم جاندارىم، ءار كاسىپتىڭ يەسى، وزدەرىڭ ەڭ ۇلى قاھارمان ەكەندىكتەرىڭدى سەزىنە بىلدىڭدەرمە ەكەن؟ سەندەر سول ءۇمىت شىراعىن جاققاندار، سەندەر سول داڭعىل جولعا باستاعاندار، قاراپايىم دا قالتقسىز قاھارماندار سەندەرسىڭدەر!

    مۇندا ءومىر بارىنەن قىمبات، مۇندا ءومىر الدىندا مۇمكىن ەمەس ىستەر مۇمكىندىككە اينالادى. مىنە بۇل ۇلى وتان اياسى. بارلىق قاعيدالار ءومىر الدىندا ەشتەڭە ەمەس، بۇزۋعا بولادى.

موڭعۇلكۇرە اۋداندىق پارتكوم ۇگىت ءبولىمى