« جاندار بار جولداستىققا جارامايتىن، دۇشپان ول سىلتاۋ ىزدەپ تابالايتىن» دەيتىن ەدىڭىز، قاشاندا كوپ ادامدار ايتا بىلمەيتىن تىڭ سوزدەر قولدانۋ، از سوزگە كوپ ماعىنا سيعىزۋ بۇل دا سىزدىڭ قاسيەت ەدى-اۋ. اينالايىن دەپ باستالاتىن سول حاتتارىڭىز مەنى ٴبىر سەرپىلتىپ تاستايتىنىن مۇمكىن سەزبەيتىن شىعارسىز! ٴيا، ٴبىر حاتىڭىزدا، باسقالاردىڭ سەنى سونشا ۇمىتسىزدەندىرگەنىنە رەنجىمە، قايتا وزىڭنىڭ باسقالاردان سونشا ٴۇمىت كۇتكەنىڭە رەنجى. باسقالاردىڭ پىكىرىن ەلەپ كەتپە، سەنى تۇسىنەتىن جان تۇسىندىرۋدى قاجەت ەتپەيدى. ال تۇسىنبەيتىن جانعا تۇسىندىرۋىڭ قاجەتسىز، دەپسىز، وسى حاتتار عوي جانىمدى جادىراتار، بولماسا، نازىك جۇرەگىمىزدى كىم ەمدەر ەدى...

 قىزمەتكە قاتىناسقانىما دا جىلدان اسىپ بارادى ەكەن-اۋ، ٴوز حالىمە قاراماستان جۇرتتىڭ بارىنىڭ ىشكى بولمىسىنا ۇڭىلە بەرەتىندەيمىن. وتكەن جولعى لەبىزىڭىزدە«داڭىق پەن اتاق الدىندا، تەپە-تەڭدىگىڭدى ساقتاي ٴبىل، ساعان ٴتان دۇنيە ەشقايدا قاشپايدى، ال ساعان ٴتان بولماعان دۇنيەلەرگە تالاسساڭ دا الا المايسىڭ» دەپسىز، ٴيا، ايتپاقشى قىستاقتاعىمىزدا سايلام جۇرىلىپ، ٴبىر تالاي رەتتەۋلەر بولدى، ەسىڭىزدە مە اق تاماق اتتى كەلىنشەك بار ەدى. ٴوزى قىزمەت دەسە ىشكەن اسىن جەرگە قوياتىن تالايدان -اق، قىستاق باستىعى بولۋعا ٴۇمىتتى سەكىلدى، ۇنەمى اڭگىمەلەرىندە قىستاق مەڭگەرۋشىسى بولاتىندايمىن، دەپ ٴماز جۇرەتىن، الايدا، توسىننان باسقا بىرەۋ مەڭگەرۋشى بولا قالدى دا، ماڭايداعىلار اۋىزىندا جانى اشىعانداي بولعانىمەن، ٴوزى سۇلۋ، ٴوزى شەشەن جەڭەشەمە «قۇپ بولدى» دەپ تە تۇرعانداي، قانشا جەردەن ٴتىسىن كورسەتىپ،ٴتىلىن جاسىرسادا ول ويلارى كورىنىپ -اق قالىپ جۇردى. وسىنداي تۇستاردا تاعى ٴسىزدى ەسكە الامىن، « دۇنيە جالعان بولعاندا، ادام شىن بولعان با » دەۋشى ەدىڭىز، مۇمكىن سول قۋلىقتارىنا قۇرىق بويلاماس كەيبىر جاندار ۇلكەن ٴۇمىتتىڭ ٴبىر ٴۇشىن شىنمەن دە اق تاماق جەڭگەمە ۇستاتىپ، «سەن بولاسىڭ » دەگەن شىعار، سول ٴۇمىتتىڭ جەتەگىندە جەڭەشەم قانشالاعان بوداۋلار بەرگەنىن مۇمكىن تەك ٴوزى عانا بىلەر...«الجاستىرار ادامدى ٴۇمىت كەيدە» دەيتىن وسى -اۋ، اڭقاۋ دا سەنگىش اق تاماق جەڭگەم ەندى ٴبارىن دە تۇسىنگەندەي بىرتە- بىرتە ساباسىنا ٴتۇسىپ، ٴومىر دوڭعالاعىن ٴوز ارناسىمەن ىلگەرلەتىپ كەلەدى، سولٴىس ارينە ٴومىردىڭ تالاي سىرىن تۇسىندىرگەندەي. 

 

 تاعى دا ٴسىزدىڭ كوكىرەك سارايما جازىلىپ قالعان حاتتارىڭىز وي اقتارادى...«جامان قىز! ومىردە سان ٴتۇرلى ادامعا كەزدەسەرسىڭ، كەي ساتتە ساعان كۇلە قاراعان پەندەلەرگە تىم زور ٴۇمىت ارتىپ تا كەتپە. بىرەۋلەر اتاققۇمار كەلەدى، ال ونىڭ اتاققۇمارلىعىن قاناعاتتاندىرۋدى يگەرىپ الساڭ، ونى مۇرىندىقتاعانىڭ سول. سەن الدىڭعى جولعى حاتىڭدا، كەي ادامدارعا، اسىرەسە، ناداندارعا تاكاپپار دا تىك مامىلەدە بولاتىنىڭدى ايتقان ەدىڭ، مەن ساعان فرانسيا فيلوسوبى روسسيفاگونىڭ « دۇشپان تاپقىڭ كەلسە، قارسى جاعىڭا ۇستەم كورىن: دوس تاپقىڭ كەلسە، قارسى جاعىڭدى ۇستەم كورسەتە ٴبىل» دەگەن اقىلياسىن سيلاعىم كەلدى» دەپسىز....راس-اۋ، كەيدە اشىقتىق پەن ابايسىزدىق دەيتىندەر بىرىگە قالسا، كەمشىلىگىڭدى كورسەتىپ قوياتىنى دا بار، سوسىن دا وزىمە ۇنەمى اينالاڭداعى ادامداردىڭ ٴبارى دە سەنى شىنمەن سولاي مويىنداپ تۇر دەپ تىم زور ٴۇمىت ارتىپ كەتپە دەپ ەسكەرتەمىن، ىشتەي. « سەنبە جۇرتقا تۇرسادا قانشا ماقتاپ، اۋرە ەتەدى، ىشىنە قۋلىق ساقتاپ، وزىڭە سەن وزىڭدى الىپ شىعار، ەڭبەگىڭ مەن اقىلىڭ ەكى جاقتاپ» دەيتىن اباي اتانىڭ ولەڭىن ويلاي بەرەمىن. بۇگىن مەن سىزگە قۋانشىشپەن مىنالاردى ايتقىم كەلەدى، قىزمەت جانە تۇرمىس بارىسىنداعى كوپتەگەن ىستەر مەنى اجەپتاۋىر سابىرللىقتارعا جەتەلەگەن ەكەن اسىرەسە، كوزىم كورىپ تۇرعان رەالدىقتار، مۇددە الدىنداعى قاقتىعىستار، اتاققۇمارلىقتىڭ الەك بولعانى ٴبارى-ٴبارى دە مەنى ەسەيتە ٴتۇستى.

 جۇبانىشم تاعى دا سول حاتتار «ٴيا، كەيبىر ىستەرگە تىم باس اۋىرتىپ كەتپە، ولار مۇمكىن وتكەن شاق بولىپ قالا بەرەر، تاجىريبە، ۇيىرەنۋ، دايىندىق دەيتىن كوپتەگەن فاكتورلار سەنىڭ ٴبىر ٴىستى تابىستى ىستەۋىڭدەگى تۇيىندەر سانالماق، جول جۇرگەن سايىن كەڭىيدى ەمەسپە، تاجىريبە ساباق قابىلداي بىلسەڭ بولعانى، كەيدە، ٴبارىن اپىرىپ -جاپىرىپ جالماپ تۇرعان جانداردىڭ دا كوزگە كورىك سيلامايتىنى بار، اڭقاۋلىق، ۇياڭدىق جانە جۇرەكسىزدىك تە قىز بالاعا جاراسىپ تۇرار قاسيەتتەر، كوپ جاندار مۇنى باعالاي الار دەپ ويلايمىن. ايتەۋ تۇرمىس اتتى بىتپەس شارۋاعا تىم بەرىلىپ، دۇنيەنىڭ قۇلى بولۋدان گورى ۋاقىتىڭدى ماعىنالى شارۋالارعا كوبىرەك بۇرا بىلگەيسىڭ» دەپسىز. مىنە وسىلاي حاتتار جالعاسا بەرەدى... جىلى شۋاققا بولەنگەن، تۋىسقاندىق مەيىر -ماحابباتپەن سۋارىلعان، ازاماتتىق ار-ۇجدانمەن كومكەرىلگەن بۇل حاتتار وقىعان جانعا دا وي تاستاپ، وقىرمانىن دا ٴوز بيىگىنە تالپىندىرىپ، باعىت-باعدار سىلتەرى انىق. حاتتار تولاستاماسىنشى. 

 

 بۇگىنگى حاتىڭىز دا جەتىپ ۇلگەردى-اۋ، ساعىندىرماي، ٴجيى جازىپ تۇرعانىڭىز قانداي جاقسى؟! كۇزگى جيىن تەرىن قاربالاستىعىنداعى ديحاندار اراسىندا ەكەنسىز، اتىز باسىندا ەڭبەك ەتكەن بەينەڭىز ٴتىپتى دە ايباتتانىپ كەتكەندەي. «بۇل ارا مەنىڭ جۇرەگىمدى تازالىققا جەتەلەيدى » دەپ باستالعان بۇل حاتىڭىزدىڭ دا سالماعى وڭاي ەمەس ەكەن. ٴيا، ٴسىز ايتقانداي، وزىمىزدى قاراپايىم جانداردىڭ قاتارىندا كوبىرەك ۇستاي بىلسەك، ارينە تاۋبەگە كەلىپ، جانىمىز جايلانا قالادى عوي، دۇنيەدەگى ەڭ كەرەمەت ٴىس ارينە جۇرەكتىڭ تىنىشتىعى دەسەك، وعان تەك ادال ەڭبەك، ماڭداي تەر، ەشىكممەن دە باقتالاسپاي وزىڭە ٴتان شارۋاڭا بەرىك بولۋمەن جەتسەك كەرەك، بابالارىمىزدا « قاراشا ءۇيدىڭ كوجەسىن كوبىرەك ٴىش » دەگەندە تالاي ويدى ۇلاعاتتاپ كەتكەن -اۋ، ٴسىرا؟! 

 

 حاتتارىڭىز تولاستاماسىن دەپ تىلەر ەم، مىزعاپ كەتسەم وياتقانداي بولاسىز عوي؟! «بىلىمدىدەن ٴسوز تىڭداساڭ وي تاسىر» دەيدى ەكەن عۇلامالار، ٴارقاشان اعا ىنىگە، ۇلكەن كىشىگە ٴبىلىم جارىعىن، دۇنيە سىرىن جەتكىزىپ تۇرار جاھان بولسا ەكەن؟! جاي جۇرىسىنىڭ وزىنەن ۇلكەنگە اعا، كىشىگە ٴىنى بولارداي پايىم، كىسىلىك پەن كىشىلىك ٴوز بويىنان كورىنىس تابار وزىڭىزدەي ۇستاز مولايا بەرسىن، سوندا قوعام تازارىپ پەندەشىلىك، ۇساقتىق ازايار ەدى-اۋ...