ينفورماتسيا اشكەرەلەۋ: mzjubao@cnr.cn

وزەكتى ماقالالار

قىزىل ارحيۆ 86-ٴبولىم : ۇقىپتىلىق پەن ۇنەمشىلدىك

来源:央广网     |责编:古丽美热·霍孜汗|     发布日期: 2021-06-16 17:47

ءجۇز ءبولىمدى شاعىن قۇجاتتى فيلم ‐ قىزىل ارحيۆ

ەكى مىڭ ارىپتىك ماقالانىڭ استارىنداعى «شىعىستىق ٴتىلسىم كۇش»

 

 

 

 

ماي شامنىڭ جارىعىندا توڭكەرىستىك كلاسسيكانى جازدى، جاماۋلى شاپان كيسە دە ديپلوماتيالىق سالاۋاتىن جوعالتپادى. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ «شىعىستىق ٴتىلسىم كۇشى» عاسىر بويى ٴوزىنىڭ ٴتول قاسيەتىن ساقتادى.

 

[جۋ دىنىڭ «وتباسىن ۇقىپتى دا ۇنەمشىلدىكپەن ۇستاۋ» ماقالاسىنان الىندى]

‐ وتباسىن ۇقىپتى دا ۇنەمشىلدىكپەن ۇستاۋ ۇقىپتىلىق پەن ۇنەمشىلدىك سىندى ەكى جاقتى قامتيدى. ۇقىپتىلىق دەگەنىمىز جان-جاقتان ٴتۇسىمدى كوبەيتۋ. وتباسى مۇشەلەرىنىڭ بىرەۋىنىڭ قولى بوساي قالعاندا ٴسوزسىز ەڭبەككە قاتىناستىرۋ كەرەك. ۇنەمشىلدىك دەگەنىمىز جان-جاقتان ۇنەمدەۋدى كورسەتەدى.

ورتالىق ارحيۆ سارايىندا ساقتالعان وسى ماقالا 1957-جىلى 12-ايدا جازىلعان. ماقالانىڭ تولىق ٴماتىنى 1958-جىلى «جۇڭگو ايەلدەرى» جۋرنالىنىڭ 1-سانىنا باسىلعان. ماقالا 2 مىڭ ارىپتەن تۇرادى، وندا ساقا پرولەتاريات توڭكەرىسشىلەرىنىڭ قاجىرلى دا قاراپايىمدىلىقتى جانىنا سەرىك ەتكەنىن بايانداپ، كەيبىر ٴسانقويلىق، سىراپشىلىق قۇبىلىستارعا ساقتانا قاراپ، ودان الاڭدايتىنىن ايتادى.

 

[جۋ دىنىڭ «وتباسىن ۇقىپتى دا ۇنەمشىلدىكپەن ۇستاۋ» ماقالاسىنان الىندى]

‐ كەيبىر ادامدار اراسىندا ٴسانقويلىق پەن سىراپشىلىق كوبەيىپ بارادى، ىشەر اس، كيەر كيىمدە ٴسان-سالتاناتقا بوي ۇرىپ، تۇرارجايىنىڭ ساۋلەتتى كورىنىپ، تورقالى توي، توپىراقتى ٴولىم، قوناق كۇتۋدە بولسىن بارلىعى دا كەرەمەت بولعانىن قالايدى. وستىسەك ەل الدىندا «ابىرويلى» بولامىز دەپ ويلايدى. مۇنىڭ «ناشار» سالت ەكەنىن مويىنداۋىمىز كەرەك.

 

ابدەن توزىعى جەتكەن ساپار سۋمكاسى، مىجىرايعان ەسكى تەرموس، جاپون شاپقىنشىلىعىنا قارسى سوعىس كەزىنەن بەرى قولدانىپ كەلە جاتقان كورپە-جاستىق، مىنە وسى قاراپايىم بۇيىمدار جۋ دىنىڭ نەشە ون جىلدى ٴبىر كۇندەي وتكىزگەن قاراپايىم تۇرمىسىنا سەرىك بولىپ كەلگەن. توڭكەرىستىك سوعىس جىلدارىندا جۇڭگو جۇمىسشى-ديقان قىزىل ارمياسى، 8-ارميا مەن جۇڭگو حالىق ازاتتىق ارمياسىنىڭ باس قولباسشىسى بولعان جۋ دى باستان-اياق جاۋىنگەرلەرمەن بىرگە جاپالى دا قاراپايىم كۇندەردى وتكىزەدى. جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستاعى وتانشىل جاۋىنگەر شۇي فانتيڭ كەزىندە جۋ دىنى «ويلامايسىز ونى ٴسىز قولباسى دەپ، ٴجۇزى جىلى قاريا بەك مەيىرىمدى» دەپ سۋرەتتەگەن ەدى. ا ق ش-تىق ٴتىلشى اننا لۋيس سترون جۋ دىمەن تۇڭعىش كەزىككەندە، ونىڭ ونە بويىن شاڭ-توزاڭ باسقان، ۇستىنە سۇرعىلت كوك ٴتۇستى سىم-شاپان كيگەن جۇپىنى بەينەسى ديقانعا ۇقسايتىن ادام ەكەنىن كورىپ سەنەر-سەنبەسىن بىلمەيدى. ۇنەمشىلدىكتى قاستەرلەپ، ٴسان-سالتاناتقا بوي ۇرماۋ جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرى، ٴارى جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ ٴتول قاسيەتى مەن تاماشا ستيلى. 

 

سوناۋ ورتالىق سوۆەت رايونى كەزىندە ماۋ زىدۇڭ «بارىنشا ۇنەمشىل» بولۋ تالابىن ورتاعا قويعان ەدى. جياڭشيدىڭ وڭتۇستىگى، فۋجياننىڭ باتىس تەرىستىگىندەگى شالعاي تاۋلى رايونعا ورنالاسقان توڭكەرىستىك بازالاردا كەرەك-جاراق اسا تاپشى ەدى. ونىڭ ۇستىنە گومينداڭ كەرتارتپاشىلارى مەن سول جەردەگى كەرتارتپا كۇشتەردىڭ ەكونوميكالىق قۇرساۋلاۋى جانە ولەرمەندەنە لاڭ سالۋىنىڭ سالدارىنان سونداعى ارميا مەن حالىق وتە جاپالى تۇرمىس كەشىرەدى. ورتالىق سوۆەت رايوندىق ۇكىمەت تالاي رەت بۇيرىق جانە ۇقتىرۋ شىعارىپ، ٴار دارەجەلى ۇكىمەت پەن بارلىق كادرلاردى بارىنشا ۇنەمشىل بولۋعا، سىراپشىلىققا استە جول بەرمەۋگە ۇندەيدى.

 

سول كەزدە ماۋ زىدۇڭنىڭ ٴاركۇنگى تۇرمىس ولشەمى نەبارى ٴۇش مىسقال تۇز، ەكى مىسقال ماي ەدى. تۇندە قىزمەت ىستەگەندە بەلگىلەمە بويىنشا ٴۇش تال بىلتە جاعۋعا رۇقسات ەتىلەدى، ماۋ زىدۇڭ بولسا نەبارى بىرەۋىن عانا قولداناتىن. ۇنەمى ٴالسىز شام جارىعىندا ٴتۇن ورتاسى اۋعانشا قىزمەت ىستەيتىن. ماۋ زىدۇڭ مىنە وسى ٴبىر تال بىلتەنىڭ ٴالسىز جارىعىمەن «جۇڭگونىڭ قىزىل اكىمياتى قالايشا ٴومىر سۇرە الدى؟»، «جيڭگاڭشانداعى كۇرەس» قاتارلى ماڭىزدى شىعارمالارىن جازادى.

 

جۇڭگو كوممۋنيستەرى ٴۇشىن العاندا ۇقىپتى دا ۇنەمشىل بولۋ كەرەك-جاراق تاپشى مەزگىلدەگى تاڭداۋ عانا ەمەس، ەلگە دەگەن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ٴبىر بەينەسى.

 

كەزىندە 1936-جىلى جانە 1939-جىلى ىلگەرىندى-كەيىندى ەكى رەت شانشيدىڭ تەرىستىگىندەگى توڭكەرىستىك بازالارعا بارىپ تىلشىلىك ىستەگەن ا ق ش-تىق ٴتىلشى سنو ماۋ زىدۇڭنىڭ جۇپىنى جەر كەپەدە تۇراتىندىعىن، ۇستىنە جاماۋ سالىنعان شاپان كيەتىنىن، بۋعا پىسىرعان كۇرىش پەن قىزىل بۇرىش قوسىلعان كارتوپ جەيتىنىن كورگەندە ەرىكسىز تاڭعالادى. جوۋ ىنلاي توپىراق ساكىدە جاتادى، پىڭ دىحۋايدىڭ شولاق جەڭدى مايكىسى جاۋلاردان ولجالاعان پاراشوتتان جاسالعان ەدى.

 

[ەدگار . سنونىڭ «باتىسقا ساپار ەستەلىكتەرىنەن» الىندى]

‐ ٴبىر كۇنى تاڭەرتەڭ ۇزاق جورىققا قاتىناسقان 55 جاستاعى وسى ساقا جاۋىنگەر (لين بوچۇي) مەنىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندەگى بولمەمە كەلدى. مەيىرلى جانارى كوزىلدىرىك ار جاعىنان نۇر شاشادى. كوزدىلدىرىگىنىڭ ٴبىر جاق ىلمەگى سىنىپ قالعان ەكەن، جىپپەن بايلاپ قويىپتى. مىنە بۇل كىسى قازىنا ىستەرى حالىق كوميتەتىنىڭ مۇشەسى. قىزىل ارميا داشۋەسىنىڭ وزگەشەلىگى كوپ. «قاعاز تاپشىلىعىنان» جاۋلاردىڭ ۇگىت قاعازىن ساباقحانا ەستەلىك داپتەرى رەتىندە پايدالاناتىن تاعى قانداي مەكتەپ بار ەكەن؟ نەمەسە ٴاربىر وقۋشىنىڭ وقۋ قاراجاتى، ىشەر اس، كيىم-كەشەگىن قامتىعان مەكتەپتەگى بارلىق شىعىنى ايىنا 15 كۇمىس اقشاعا دا جەتپەيدى.

 

تەرىستىك شانشي حالقى سياقتى جۇپىنى كيىنگەن، قاراپايىم جەر كەپەدە تۇرعان، بىردە-ٴبىر ٴساندى مۇلكى جوق. مىنە بۇل گومينداڭ ٴمانساپتىلارىنان مۇلدە باسقاشا وبىراز. اعىنان اقتارىلعان سىنو: بۇل كوممۋنيستەردىڭ بويىنداعى «شىعىستىق ٴتىلسىم كۇش» دەپ ماقتاپ، مۇنداي كۇش «ەلدى كوركەيتەتىن نۇر» دەپ كەسەتىپ ايتادى.

 

جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان كەيىن 1956-جىلى 11-ايدا اشىلعان پارتيانىڭ 8-كەزەكتى 2-جالپى ماجىلىسىندە ماۋ زىدۇڭ بۇكىل ەلدەگى قىزمەتكەرلەردى مەملەكەتتى ۇقىپتى ٴارى ۇنەمشىلدىكپەن قۇرىپ، سىراپشىلىققا قارسى تۇرۋعا، قاجىرلى دا قاراپايىم ستيلدى دارىپتەپ، بۇقارامەن بەينەتتە دە زەينەتتە دە بىرگە بولۋعا، بارىنشا ۇنەمشىل بولىپ، سىراپشىلىققا قارسى تۇرۋدى جاڭا جۇڭگونىڭ ۇزاق مەزگىلدىك مەملەكەت قۇرۋ باعىتى رەتىندە اتقارۋعا ۇندەيدى. ٴارى پارتيا ورتالىق كوميتەتىندەگى باسشىلاردى توڭكەرىس جىلدارىنداعىداي ۇقىپتى دا ۇنەمشىل تۇرمىس سالتىن بۇرىنعىدان ارى ساقتاپ، ەلگە ونەگە بولۋعا شاقىرادى.

 

سول كەزدە جوۋ ىنلاي شەتەلگە ساپارلاي بارىپ، ماڭىزدى ديپلوماتيالىق باس قوسۋلارعا قاتىناسادى. سوندا سىرتىنان كيگەن بىرنەشە رەسىمي كيمى عانا جاڭا ەدى، ونىڭ ٴبارىن ٴوز ەڭبەكاقىسىمەن تىكتىرگەن بولاتىن. كوپ كيگەندىكتەن توزىپ، جىرتىلعان جەرى بولسا جاماتىپ الاتىن، جاڭاسىن الۋدى قالاماۋشى ەدى.

 

[جوۋ ىنلايدىڭ قورعاۋشىسى، ورتالىق قورعاۋشىلار مەكەمەسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسار باستىعى گاۋ جىنپۋدىڭ «بولماشى ٴىس-ارەكەتتەن ايگىلەنگەن رۋح» ماقالاسىنان الىندى]

‐ كوپ كيىلگەن سوڭ، ٴۇش پار كيىمى وڭىپ كەتىپتى، كەيبىرەۋى جىرتىلىپتى، اسىرەسە اناۋ فرانسيا ٴتۇبىت پالتوسىنىڭ بەتكى ٴبىر قابات ٴتۇبىتى قىرقىلىپ ٴتۇسىپتى. ەڭ قاتتى توزعان جەرى وڭ جاق جەڭىنىڭ شىنتاق تۇسى ەكەن، ۇڭىرەيىپ تەسىلىپ قالىپتى. ٴبىز زۇڭليگە جاڭاسىن الايىق دەسەك، ول كىسى ۇنامادى، «جاماپ كيسەك تە بولادى، شەتەلدىك قوناقتار بايقاي قويماس» دەدى. سونىمەن ەكى جاعى بىردەي بولسىن دەپ سول جا ق شىنتاعىن دا تەسىپ، ەكەۋىنە ۇقساس جاماۋ سالدىق.

 

«قىزىل كۇرىش پەن اسقاباق سورپاسىنان» «اسپاندى كورپە، جەردى توسەنىش» قىلعان قاجىرلى دا قاراپايىم رۋحتان بارىنشا ۇنەمشىل بولىپ، مەملەكەتتى ۇقىپتى دا ۇنەمشىلدىكپەن قۇرۋعا دەيىن ٴداۋىر وزگەرگەنىمەن كوممۋنيستەردىڭ ۇقىپتى دا ۇنەمشىل تاماشا ستيلى ەشقاشان وزگەرگەن جوق. پارتيانىڭ 18-قۇرىلتايىنان بەرى ورتالىق سەگىز بەلگىلەمەنى شىعارىپ، «پارتيا، ۇكىمەت ورگاندارىنىڭ بارىنشا ۇنەمشىل بولىپ، سىراپشىلىققا قارسى تۇرۋ ەرەجەسىن» باسىپ تاراتتى. بۇكىل قوعامدا «استى سىراپ ەتپەۋ قيمىلىن» ورىستەتىپ، جاڭاشا داستارقان سالتىن جالپىلاستىردى.

 

[2021-جىلى 3-ايدا شي جينپيڭنىڭ ورتالىق پارتيا مەكتەبىندە (مەملەكەتتىك اكىمشىلىك شۋەيۋانى) ورتا، جاس كادرلار كۋرسىنىڭ اشىلۋ سالتىندا سويلەگەن ماڭىزدى ٴسوزى]

‐ ۇنەمشىل دە قاراپايىم بولىپ، ٴسان-سالتاناتتان اۋلاق بولۋ پارتيامىزدىڭ اسىل مۇراسى. قازىر ٴبىزدىڭ تۇرمىس شارت-جاعدايىمىز جاقساردى، ٴبىراق قاجىرلىلىقپەن كۇرەس جۇرگىزۋ رۋحىمىز تيتتەي دە كەمىمەۋ كەرەك. ٴسوزسىز ٴوزىمىزدى ۇقىپتى دا ۇنەمشىلدىككە تاربيەلەپ، ٴىسىمىزدى ۇنەمشىلدىكپەن كوركەيتىپ، ۇنەمشىلدىككە تاباندى بولىپ، بارلىق ٴىستى ۇقىپتى دا ۇنەمشىلدىكپەن ىستەۋىمىز كەرەك.

来源:央视新闻

 

 

视频制作:赛里克江,海纳尔

微信制作:古丽美热

تومەندەگى 阅读原文 جالعانىمىن باسىپ حاباردىڭ تۇنىق كەسكىندى نۇسقاسىن كورىڭىزدەر 

中央广播电视总台 央广网 版权所有

قىزىل ارحيۆ 86-ٴبولىم : ۇقىپتىلىق پەن ۇنەمشىلدىك

ماي شامنىڭ جارىعىندا توڭكەرىستىك كلاسسيكانى جازدى، جاماۋلى شاپان كيسە دە ديپلوماتيالىق سالاۋاتىن جوعالتپادى. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ «شىعىستىق ٴتىلسىم كۇشى» عاسىر بويى ٴوزىنىڭ ٴتول قاسيەتىن ساقتادى