♥

ۇيلەنۋدەن ىلگەرى قارسى جاقتىڭ وتباسىنداعى مىنا 3 تۇيىنگە نازار اۋدارىڭىز

«ۇيلەنۋ وڭاي، ۇيلەسۋ قيىن»،- دەيدى دانا حالقىمىز.   ۇيلەنگەن سوڭ، قارسى جاق بالاعا ومىرلىك سەرىك بولا الا ما؟ قارسى جاقتىڭ وتباسى تاتۋ-ءتاتتى، سيلاسىمدى جاندار ما؟ بالا ۇيلەنگەن سوڭ باقىتتى تىرلىك كەشە الا ما؟ بالاسى ەسەيىپ قالعان اتا-انانىڭ بارلىعىن وسى تەكتەس سۇراۋلار مازالايدى.

بالاڭىزعا ومىرلىك جاناشىر تاپقىڭىز كەلسە، بالانى ۇيلەندىرۋدەن ىلگەرى، قارسى جاقتىڭ وتباسىنداعى مىنا 3 تۇيىنگە نازار اۋدارىڭىز:

كۇيەۋىنىڭ ايەلىنە ۇستاعان پوزيتسياسى، جانۇيانىڭ جاراسىمدى بولۋ-بولماۋىن بەلگىلەيدى

كۇيەۋى ايەلىنە كۇيىنە بىلسە، جانۇيا جاراسىمدى بولادى. 

بۇرىن كلاسىمىزدا ءارى زەرەك، ءارى سۇلۋ قىز ساباقتاسىمىز بولدى. وقىتۋشىلار مەن ساباقتاستاردىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە تەڭ بولەنگەن وعان بارلىعىمىز قىزىعا دا، قىزعانا دا قارايتىنبىز. ۇل ساباقتاستارىمىز كۇنى بويى ونىڭ توڭىرەگىندە اينالسوقتاۋمەن بولاتىن، وجەتىرەكتەرى كوڭىل ءبىلدىرىپ تە ۇلگىرگەن. 

كەيىن مەكتەپ بىتىردىك، بارلىعىمىز قوعام قويناۋىنا سۇڭگىپ، تىرلىكتىڭ جەتەگىندە كەتكەندە، ول اقبوز اتتى حانزاداسىنىڭ ەتەگىنەن ۇستاپ، ەرتەرەك وتباسىن قۇرۋدى تاڭدادى. ءبىز ونى سۇيگەنىنە قوسىلدى، ىشكەنى الدىندا، ىشپەگەنى ارتىندا، قولىن جىلى سۋعا مالعان ساليقالى بايبىشە بولدى دەپ ويلادىق.

الايدا، مەكتەپ ءبىتىرىپ 4 جىلدان سوڭ باس قوسقاندا، ونىڭ بۇرىنعىدان مۇلدە وزگەرگەنىن بايقاپ، بارلىعىمىز جابىرقاپ قالدىق. بۇرىنعى الماداي اق ءديدارى سارعىلت تارتقان، ازداپ ءاجىم تۇسە باستاپتى، تىم كەم ءسوزدى بولىپ وزگەرگەن، ءبىر بۇرىشتا ءۇنسىز وتىردى دا قويدى. سوسىن ونىڭ قازىرگى حالىن سۋىرتپاقتاپ سۇراي باستادىق.

ونىڭ كۇيەۋى ۇيلەنە سالعان سوڭ-اق ءمانساپ الىپ، بەدەلى ارتا باستاپتى. كۇن بويى دالادا ءوز كاسىبىمەن اينالىسىپ، ءىسساپارعا ءبىر كەتكەندە جارتى اي ءجۇرىپ ورالاتىن كورىنەدى. ال، ساباقتاسىمىز قۋ تىزەسىن قۇشاقتاپ، ۇيىندە جالعىز قالادى ەكەن. جالعىزدىقتان زەرىككەن سوڭ، ول دا كوشە ارالاپ، كوزىنە كورىنگەندى ساتىپ الۋدى ادەتكە اينالدىرىپتى. ال، ونىڭ اقشانى بەي-بەرەكەت شاشۋى كۇيەۋىنىڭ رەنىشىن تۋعىزىپ، وتباستارىنان جاڭجال ۇزىلمەيتىن بولادى. كۇندەر وتە كەلە ءوزى دە قيت ەتسە داۋىس كوتەرۋدى ادەتكە اينالدىرىپ، كوڭىل كۇيدەن جۇدەپ، ساركىدىر تارتقان شارقايا ايەلگە اينالعانى وسى ەكەن. ول ءاسىلى كۇيەۋىن جۇبايلىق تۇرمىس وزگەرتتى دەپ ويلاعان، الايدا، اتا-ەنەسىنىڭ تىرلىگىن كوزىمەن كورگەن سوڭ بارىپ، كۇيەۋىنىڭ ءوزىن باسا بيلەپ، وكتەمدىك ەتۋى اتاسىنان العان تاربيە ەكەندىگىن بايقايدى. بايقۇس ەنەسى اتاسىنىڭ الدىندا قۇرشا جورعالاپ، انىنە توڭكەرىلۋمەن ءومىر وتكىزگەن ەكەن. ال، ەندى بۇل كەزەك ءبىزدىڭ ساباقتاسىمىزعا كەلگەن. ول دا قازىر كۇيەۋىنىڭ ايتقانىنا كونىپ، ايداعانىنا جۇرەدى.

كەزىندە ساباقتاسىمىز مىنا ءبىر تۇيىنگە ءسال قاراعان: اتا-انانىڭ جۇبايلىق تۇرمىسىنداعى قارىم-قاتىناس ءتاسىلى، ەكىنىڭ بىرىندە، بالالاردىڭ جۇبايلىق تۇرمىسىندا قايتالانىپ، جالعاسىم تابادى. ول وسى كۇيەۋىنىڭ ەتەگىنەن ۇستاعانىنا وكىنىپ قالعان، الايدا، ارالارىندا بالا بار بولعاندىقتان، بالانىڭ باقىتى ءۇشىن، جالعاستى توزە بەرۋدى تاڭداپتى. 

جۇرت ۇنەمى ءوڭى سۇلۋدى ەمەس، جانى سۇلۋدى ال دەپ جاتادى. الايدا، ءارقانداي مەيىربان ايەلدىڭ قاسىندا، ىستىق پەن سۋىقتى ونىمەن تەڭ كەشىپ، قادىرىنە جەتەتىن، قۇرمەتتەي بىلەتىن كۇيەۋىنىڭ قاتار ءومىر سۇرەتىندىگىن اۋىزعا الاتىن ادام تىم از. مۇنداي ەرلەر ايەلى ءسۇرىنىپ كەتسە، قولتىعىنان دەمەيدى؛ جاسىپ قالسا، ماڭدايىنان سيپايدى؛ جۇبايلىق تۇرمىس بارىسىندا، ايەلىنىڭ ءارقانداي سىناقتان سۇرىنبەي وتۋىنە شابىت بەرەدى. ەرلى-زايىپتىلار ءبىر-ءبىرىن وسىلاي تۇسىنگەندە، قۇرمەتتەگەندە، مەدەت بەرگەندە عانا، جاراسىمدى جانۇيا قۇرا الادى. ولاردىڭ بۇل قاتىناسى ءوز وتباستارىنا عانا ەمەس-اۋ، ءتىپتى، بالالارىنىڭ جۇبايلىق تۇرمىسىنا، وتباسى كوزقاراسىنا ىقپال ەتەدى.

سوندىقتان، ءبىر وتباسىنىڭ باقىتتى بولۋ-بولماۋى كۇيەۋىنىڭ ايەلىنە قاراتقان پوزيتسياسىمەن تىعىز قاتىستى بولادى. 

اكەنىڭ بالاعا قاراتقان پوزيتسياسىنان، وتباسى قارىم-قاتىناسىنىڭ جاي-جاپسارىن بىلۋگە بولادى

نەشە كۇننىڭ الدىندا، بولە اعام ءسوز بايلاسىپ 3 جىل جۇرگەن قالىڭدىعىمەن حوشتاستى. مۇنداعى سەبەپ، قىز جاق بولە اعامنان «ءوز ىسىنە ءوزى تورەلىك ەتە الماي، بارلىعىندا اتا-اناسىنا جالتاقتايدى ەكەن» دەگەن ءمىن تاۋىپتى. وعان ۇيلەنسە، كەلەشەكتە تۇكتەن-تۇك جوق كوپتەگەن ءجابىر كورەمىن دەپ قورىقسا كەرەك.

بولە اعام ءبىر وتباسىنىڭ ەركە توتايى، ونىڭ ۇستىنە اتاسى مەن اجەسىندە ۇلدى زور، قىزدى قور ساناۋ نىسايى كۇشتى ەدى. ول ءومىر ەسىگىن اشقاننان باستاپ، اتا-اجەسى مەن اكە-شەشەسىنىڭ الپەشتەۋىندە بولدى. ءار كۇنى نە تاماق ءىشۋ، قانداي كيىم كيۋىنەن تارتىپ داشۋەدە نە كاسىپ وقيتىنىنا دەيىن، ۇلكەندەردىڭ جوسپارىمەن ورىندالاتىن. ول وسى 3 جىلدا قالىڭدىعىمەن قايدا بارعانىن، نە ءىشىپ-جەگەندەرىن، قانشا اقشا جۇمساعانىن، ءتىپتى قىزدىڭ نەلەردى ايتقانىنان تارتىپ تۇگەل شەشەسىنە مالىمدەپ تۇراتىن. 

الدىڭعى سەنبىدە ولار اتا-انالارىنا امانداسا بارادى. وسى ۇيدە ءوز ايتقانى ەسەپ ەكەندىگىن بىلدىرمەك بولعان شەشەي، قىزدىڭ جۇمىرتقاعا اسىرە سەزىمتال ەكەنىن بىلە تۇرا جۇمىرتقا مەن جيۋسايدان ءمانتى ءتۇيىپ، قىزعا بۇل ءماتىنى جەمەسە، ادەپسىزدىك سانالاتىندىعىن ايتىپتى. قىز كوزىنە جاس الا وتىرىپ مانتىدەن اۋىز ءتيىپتى دە، ۇيدەن شىعا سالا بولە اعاما حوش ايىپتى. ول اتا-اناسىنىڭ بولە اعاما ۇستاعان پوزيتسياسىنان، ءوزىنىڭ كەلەشەكتە قانداي تۇرمىس كەشىرەتىندىگىن باعامداسا كەرەك.

جۇبايلار اراسىنداعى قاتىناس باس قۇراۋ ءۇشىن جاسالسا، اتا-انا مەن بالا اراسىنداعى قاتىناس ـ بولىنۋگە جازىلعان.

اتا-انا بالانىڭ قولىن قويا بەرۋگە ءتيىستى بولعاندا، ءوزىنىڭ دەربەس سامعاۋىنا مۇمكىندىك بەرۋى كەرەك. قانشا قيماساڭىز دا، بالانىڭ جالعىز ساپار شەگۋىنە جول قويىڭىز، الىستان اماندىق تىلەپ، ۇزاتىپ سالىڭىز.

بالانىڭ دەربەس تىرلىك ەتۋىنە جول بەرگەن اتا-انا عانا، بالانى جاۋاپكەرشىلىك ارقالاي الاتىن ەتىپ تاربيەلەيدى؛ بالانىڭ ءوزىن قۇرمەتتەي بىلگەن اتا-انا عانا، كەلەشەكتە بالاسىنىڭ جانۇياسىن قۇرمەتتەي الادى.

سوندىقتان، ۇيلەنۋدەن ىلگەرى قارسى جاقتىڭ اتا-اناسى بالاسىنا قانداي مامىلە جاسايتىندىعىنا قاراۋ كەرەك. اتا-اناسى دەربەس ادام ەتىپ تاربيەلەگەن بالا عانا اقاۋسىز يدەياسى بار، جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن، تولىمدى جۇباي بولا الادى.

اتا-انانىڭ سىرت ادامدارعا قاراتقان پوزيتسياسىنان، ءىستى ءبىر جايلى ەتۋ ءتاسىلىنىڭ جاي-جاپسارىن بىلۋگە بولادى

قارسى جاقتىڭ وتباسى قارىم-قاتىناسىنىڭ جاي-جاپسارىن بىلگەن سوڭ، ولاردىڭ سىرت ادامعا قانداي مامىلەدە بولاتىندىعىنا دا قاراۋىڭىز كەرەك.

جىحۋ بلوگەرىنىڭ مىنداي ءبىر اڭگىمە ايتقانى بار.

ونىڭ افۋ دەيتىن دوسى ءبىر قىزبەن ماحابباتتاسىپ، توي كۇندەرىن تۇراقتاندىرۋ دارەجەسىنە دەيىن بارادى. الايدا، ۇيلەنۋگە تىزىمدەلۋگە ءبىر اپتا قالعاندا، اياق استىنان ايىرىلىسىپ ەكى جاققا كەتىپتى.

كەيىن افۋ الگى قىزبەن ۇيلەنۋ ويىنان نەگە قايتقاندىعىن بىلايشا اڭگىمەلەپ بەرىپتى: بويجەتكەن افۋ دەگەندە ىشكەن اسىن جەرگە قويادى، جۇمىستان ەرتەرەك تۇسە قالسا، ونىڭ تاماعىن ىستەپ، كىرىن جۋىپ، وتىمەن كىرىپ، كۇلىمەن شىعادى ەكەن. ول قىزدىڭ ۇيىنە دە نەشە رەت بارعان، قىزدىڭ اتا-اناسى دا افۋعا بايەك بولىپ، قاباعىنا قارايدى. الايدا، ولاردىڭ ءبىر رەتكى ساياحاتى افۋدىڭ قىزعا دەگەن كوزقارسىنىڭ وزگەرۋىنە سەبەپ بولعان. 

ول جازعى دەمالىس كۇدەرىنىڭ ءبىرى بولىپ، ساياحاتشى تىم كوپ ەكەن. افۋدىڭ قالىڭدىعى بالمۇزداعىن جەپ بولعان سوڭ، قاعازىن سالاتىن قوقسىق شەلەگىن تابا الماي ءبىراز اشۋ شاقىرادى دا، جەرگە تاستاي سالادى. مۇنى كورگەن تازالىقشى ايەل رەنىش بىلدىرەدى. سوندا قىز تازالىقشى ايەلمەن سالعىلاسىپ: بۇل ارانى تازالاۋ سەنىڭ مىندەتىڭ، سىپىرا سالساڭ تاعىڭنان تايىپ كەتەسىڭ بە؟ـ دەپ ارسىلدايدى. 

دەگەنمەن، افۋدىڭ اينىپ قالۋىنداعى سەبەپ بۇل عانا ەمەس كورىنەدى. 

ول سونىڭ الدىندا عانا قىزدىڭ ۇيىندەگىلەرمەن داستارقانداس بولعان ەكەن. داياشى ابايسىزدا ولارعا باسقا بىرەۋدىڭ بۇيىرتقان قۋىرماشىن الىپ كەلەدى. سول-اق مۇڭ ەكەن، قىزدىڭ شەشەسى داياشىنى دۇلەي دەپ ياناتتاۋدىڭ سىرتىندا بۋىنسىز جەردەن پىشاق سالىپ، وعان ءبىر ۇستەل قۋىرماشتىڭ اقىسىن تۇگەل كەشىرىم ەتۋ تالابىن قويادى. افۋ قالىڭدىعى مەن ونىڭ ۇيىندەگىلەردىڭ وسى ىستەرىن بايقاعان سوڭ، ولاردان الاڭداي باستايدى. تازالىقشى اپايدى بەتالدى بالاعاتتاپ، اعاتتىق وتكىزگەن داياشىنى تىعىرىققا تىرەگەنىنە قاراعاندا، بۇل ادامداردىڭ وڭاي بولماعانى عوي. ەگەر كۇندەردىڭ بىرىندە وزىنە اشۋ شاقىرا قالسا، ەكى اياعىن ءبىر ەتىككە تىقپاسىنا كىم كەپىل؟ ءوزىن قويىپ اتا-اناسىنىڭ دا كوزىنە كوك شىبىن ۇيمەلەتپەيدى دەۋگە بولا ما؟

قالىڭدىعى مەن ۇيىندەگىلەردىڭ سىرت ادامدارعا قاراتقان پوزيتسياسىن بايقاعان افۋ، بۇل قىزبەن ۇيلەنۋ-ۇيلەنبەۋدى قايتادان ويلانا باستايدى. ەگەر قارسى جاقتىڭ مىنەزى وتە جامان بولسا، ۇيلەنگەن سوڭ باسقادان الا الماعان ءوشىن جۇبايىنان الىپ، كۇندە اشۋ شاقىرىپ، وتباسىنىڭ بەرەكەسىن كەتىرەدى عوي. افۋ بۇل جاعدايلاردى اتا-اناسىمەن اقىلداسا كەلە، سوڭىندا قىزعا حوش ايتۋ بەكىمىنە كەلەدى.

اتا-بابادان قالعان «اۋاشا جۇرگەندە دە اشۋىڭا تىزگىن بەرمە» دەيتىن ءسوز بار. ادام باسقاعا اشۋ شاقىرعاندا، ءوزىنىڭ جارامسىز مىنەز-قۇلقىن وزگەگە سەزدىرىپ الادى. سوندىقتان، ۇيلەنۋدەن ىلگەرى قارسى جاقتىڭ وتباسىلىق جاي-جاپسارىنا ابدەن ءۇڭىلۋ كەرەك. ادامنىڭ سىرت كىسىگە قاراتقان پوزيتسياسىنان ونىڭ مىنەز-قۇلقىن بىلۋگە، تاربيەلى ادام با، جوق الدە كورگەنسىز بىرەۋ مە، بۇعان ناقتى تۇجىرىم جاساۋعا بولادى. وسىدان بارىپ ونىڭ سىزگە ومىرلىك سەرىك بولا الاتىن-المايتىندىعىن باعامدايسىز.

بۇرىنعىلاردىڭ: «شەشەسىن كورىپ قىزىن ال»، «بالتا سابىنان وزباس» دەگەن سوزدەرى بەكەر ايتىلماعان. بالاپان ۇيادا نەنى كورسە، ۇشقاندا سونى الادى عوي. سۇتپەن بىتكەن سۇيەكپەن كەتەدى، ءارقانداي ادامنىڭ اتا-اناسىنان العان تاربيەسى ومىرلىك سەرىك بولادى. سوندىقتان، ۇيلەنۋدەن ىلگەرى، ءسوز جوق، قارسى جاقتىڭ وتباسىنىڭ تىرلىك تىنىسىن، باسقالارمەن اراداعى قارىم-قاتىناسىن تولىق ءتۇسىنۋ كەرەك ءارى ونىڭ وزىڭىزگە ۇقسامايتىن ۇستانىمدارىن كەشىرە الاسىز با، جۇمىس ءبىتىرۋ ءتاسىلىن قابىلداي الاسىز با، وسى ماسەلەلەر توڭىرەگىندە تەرەڭ ويلانىپ كورۋىڭىز كەرەك. ەگەر، وسىلارعا بەل بايلاي الساڭىز، ونىمەن وتباسىن قۇرۋعا دايىندالساڭىز بولادى.

سۇيىسپەنشىلىك الدىندا اقىل تىم دارمەنسىز، دەي تۇرعانمەن، وتباسىن قۇرۋدا قىزبالىققا سالىنۋعا استە بولمايدى. ويتكەنى، جۇبايلىق تۇرمىستىڭ قامتيتىن جاقتارى تىم كوپ، سابىرمەن سالماقتاۋ قاجەت. سوندا عانا، جاراسىمدى جانۇيا قۇرىپ، جەتەلى ۇرپاق ءوسىرىپ، ۇزىننان-ۇزاققا سوزىلعان ءومىر ساپارىندا ەش وكىنىشسىز، كوڭىلدى تىرلىك كەشۋگە بولادى.

اۋدارعان: نۇرگۇل قۇمارقان قىزى

来源：中国新闻网

编辑、制作：阿依娜