1. كۇندەلىكتى ۇيرەنۋ مەن تۇرمىستىق بارىس- كەلىس جاساۋ ايدىس اۋرۋىن تاراتپايدى. كۇندەلىكتى ۇيرەنۋ جانە تۇرمىسپەن ارالاسۋ، جۇيەدەن ورتاق پايدالاناتىن ۇيرەنۋ بۇيىمدارى، تازالىق بولمەسى، بىرگە پايدالاناتىن جاتىن ورىن، بىرگە پايدالاناتىن دەنە شىنىقتىرۋ ءۇيى، بىرگە تاماقتانۋ، قول الىسۋ، قۇشاقتاۋ قاتارلىلار ايدىس ۆيرۋسىن تاراتپايدى. ءبىراق HIV بولىمدى ادامدارمەن ساقال العىشتى نەمەسە ءتىس شوتكىنى ورتاق پايدالانۋعا بولمايدى، قان شىقسا وڭاي جۇعىمدالادى.

    2. قاس ساندەۋ، قۇلاق تەستىرۋ، ءتىس جۇلدىرۋ قاتارلىلاردا ايدىس اۋرۋىن جۇقتىرۋىن مۇمكىن. قاس ساندەۋ، قۇلاق تەستىرۋ، ءتىس جۇلدىرۋ قاتارلى قۇرالدار دەنە سۇيىقتىمەن جاناساتىندىقتان، ەگەر دەزينفەكسيالاۋ قاتاڭ بولماسا، ايدىس ۆيرۋسىن الا ءجۇرۋى مۇمكىن. سوندىقتان، ءسو‍زجوق، جۇيەلى ەمدەۋ قۇرىلمدارىنا بارىپ وسىنداي قىزمەت ەتتىرۋ، ءارى ءبىر رەتتىڭ نەمەسە قاتاڭ دەزينفەكسيالاۋدان وتكەن قۇرالداردى پايدالانۋ كەرەك.

    3. ماسا- شركەيدىڭ شاعۋىنان ايدىس اۋرۋى جۇقپايدى. ماسا ءبىر ادامدى شاعىپ العاننان كەيىن، ول باسقا ادامدى بىردەن شاقپايدى، ءبىراز ۋاقىت كەتۋى مۇمكىن. وسى مەزگىلدە ماسا- شىركەيدىڭ دەنەسىندەگى ايدىس ۆيرۋسى كوبەيىپ قانا قويماي، تەز ارادا ءولىپ، ۆيرۋستىڭ جۇقپالىعى تومەندەيدى. ونىڭ ۇستىنە ماسا ءبىر ادامدى شاققاندا، تەك ىشكە قاراي قان سورادى، باسقا ءبىر ادامنىڭ قانىن ادام دەنەسىنە قۇيمايدى، سوندىقتان ماسا شاققاننان ايدىس اۋرۋى تارامايدى.

    4. HIV بولىمدى بولعان انانىڭ ومىراۋ سۇتىمەن بالانى ەمىزۋىنە بولمايدى. ايەلدەر جۇكتى بولعاننان كەيىن، امەي B نى ەرتەرەك تەكسەرىپ، HIV ناۋقاستى ەرتە بايقاۋ كەرەك، HIV بولىمدى بايقالسا، ۆيرۋسقا قارسى ەمدەۋدى دەرەۋ باستاۋ كەرەك. HIV انا مەن نارەستەنىڭ تارالۋ جولى ءۇش ءتۇرلى بولادى، ءبىرىنشى ءتۇرى، جاتىردا بالا جولداسى ارقىلى تارالادى، ەكىنشى ءتۇرى بوسانعاندا قاعاناق سۋى ارقىلى تارالادى، ءۇشىنشى ءتۇرى تۋىتتان كەيىن بالا ەمىزۋ ارقىلى تارالادى. سوندىقتان ايدىس اۋرۋىنا شالدىققان انادان بالاعا تيىم سالۋدىڭ ماڭىزدى تۇيىندەرى مىنالار: ۆيرۋسقا قارسى ەمدەۋدى ەرتەرەك باستاۋ، حاۋىپسز بوسانۋعا كومەكتەسۋ، HIV بولىمدى بولعان انالار ءۇشىن جاساندى جولمەن ازىقتاندىرۋدى ءناسيحاتتاۋ، ەمشەك سۇتىنەن اۋلاق ەتۋ، ارالاس تاماقتاندىرۋدى تيۋ كەرەك.

    5. ساقتىق دورباسىن تاعۋدىڭ HIV دان قورعانۋ مولشەرى ٪85 تەن اسادى. حاۋىپسىزدىك كيدىرمەسىن دۇرس پايدالانعاندا HIV دىڭ جٷعىمدالۋىنان ءونىمدى ساقتانۋعا بولادى، ءبىراق ونىمدىلىگى ٪100 بولمايدى. دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى توراپ بەكەتىنىڭ حابارىنا قاراعاندا، ەرلەر ءسۇت جەلىمى حاۋپىسزدىك كيدىرمەسىن تاباندىلىقپەن ىستەتكەن جاعدايدا HIV دى قورعانۋ مولشەرى ٪85 تەن اسادى ەكەن. HIV حاۋىپ- قاتەرىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ازايتۋ ءۇشىن، جىنستىق جاناسقاندا حاۋىپسزدىك كيدىرمەسىن قولدانۋدان سىرت، كوپتەگەن جىنستىق سەرىكتەستەردەن اۋلاق بولۋ كەرەك.

    6. جىنستىق اۋرۋ ايدىس اۋرىنا شالدىعۋ قاتەرىن ارتتىرادى. جىنستىق اۋرۋعا شالدىققانداردىڭ ايدىس اۋرۋىنا شالدىعۋ قاتەرى ءتىپتى دە جوعارى بولادى، اسىرەسە، مەرەز، جىنس مۇشەسى بورتپەسى قاتارلى جىنس مۇشەسى جاراسىن نەگىز ەتكەن جىنستىق اۋرۋلار، ايدىس ۆيرۋسىن وڭاي الا كەلەدى. جۇيەلى ەمدەۋ قۇرىلمدارى عانا جىنستىق اۋرۋعا دياگنوز قويىپ، جۇيەلى ەمدەۋ جۇرگىزىپ، قاتە دياگنوز قويۋدان، ەمدەۋ ورايىن كەشەۋىلدەتۋدەن ساقتاپ، قوسانجار اۋرۋلاردىڭ تۋىلۋىن الدىن الادى.