دەنەگە ناتري تۇزى كوپتەپ سىمىرىلسە بۇيرەكتى زاقىمداپ، بۇيرەكتىڭ جۇگىن اۋىرلاتىپ، قان قىسىمدى جوعارىلاتىپ جىبەرەدى، وسىدان بارىپ بۇيرەكتىڭ قالىپتى قىزمەتى السىرەيدى؛ تاماقتىڭ ءدامىن كەلتىرۋ ءۇشىن تۇزدى تاعامداردى ۇناتىپ جەۋگە ادەتتەنگەن كەيبىر جاستاردىڭ، مۇنداي ناشار داعدىنىى وزگەرتۋىن ۇسىنىس ەتەمىز.

    2 . سۋسىندىقتى كوپ ءىشۋ

    قازىرگى جاستاردىڭ كوبى ءسۇتتى ءشاي، كوكا كولا، كومىر سۋ تەكتى سۋسىندىقتاردى كوپ ىشەدى، مۇندا ەسكەرتە كەتەتىن ءجايىت، بۇل سۋسىندىقتاردا بوياعىش زات (فەرمەنت)، قانت جانە ءتۇرلى قوسپالاردىڭ قۇرامى وتە جوعارى بولاتىندىقتان، كوپتەپ ىشسە بۇيرەكتى زاقىمدايدى.

    3 . ۋاعىندا دارەت سىندىرماۋ

    كىشى دارەتكە وتىرعىسى كەلىپ تۇرسادا دارەت سىندىرماسا نەسەپ جولىندا قابىنۋ پايدا بولادى، مۇنداي ناشار داعدى ۇزاققا جالعاساتىن بولسا، سوزىلمالى بۇيرەك قابىنۋ ناۋقاسىنا شالدىقتىرادى. سوندىقتان جاستار دارەتكە وتىرعىسى كەلگەندە، دەرەۋ دارەت سىندىرۋلارى، ۇنەمى قۋىقتى سىزداتىپ جۇرمەۋلەرى ءتيىس.

    4 . اراقتى كوپ ءىشۋ

    اراق بۇيرەكتى تىكەلەي زاقىمدايدى، بۇلاي بولاتىنى اراقتا كوپ مولشەردە زياندى قۇرامدار بولاتىندىقتان، دەنەگە سىمىرىلگەننەن كەيىن، نەسەپ قىشقىلىنا ايلانادى . مولشەردەن ارتىق ىشىلگەن اراق (سىرا)، قان قىشقىلى ناۋقاسىنا شالدىقتىرۋمەن بىرگە بۇيرەكتىڭ جۇگىندە اۋىرلاتىپ جىبەرەدى.

    بۇيرەك السىرەگەندە قانداي بەلگىلەر كورىلەدى

    1 . تۇلا بويى قالجىراپ تۇرادى

    بۇيرەك ۋىتتى ايدايتىن ورگان بولعاندىقتان، ودان اقاۋ بايقالسا جاراقسىز، ۋلى زاتتار دەنەگە كوپتەپ جينالىپ، دەر كەزىندە سىرتقا ىعىستىرىلىپ شىعارىلمايدى،؛ مۇنداي ءجايىت ۇزاققا جالعاساتىن بولسا، زات الماستىرۋعا اسەر ەتەدى دە، تۇلا بوي جايسىزدانىپ، قالجىراپ تۇراتىن بولادى.

    2. قان ازدىقتى كەلتىرىپ شىعارادى

    كۇندەلىكتى تۇرمىستا باسىم كوپ ساندى ادامدار قان ازدىقتى حورەكتىكتىڭ جەتىسپەۋىنەن بولادى دەپ قارايدى، ءامالياتتا، حورەكتىكتىڭ جەتىسپەۋى قان ازدىققا اپارىپ سوققانىمەن، كوپ جاعدايلاردا بۇيرەك قىزمەتىنىڭ السىرەۋىنەن دە قان ازدىق پايدا بولادى. بۇلاي بولاتىنى، بۇيرەك قىزمەتىندە اقاۋ بايقالسا، قان ايلانىسىنا اسەر ەتەدى، قان ايلانىسى باياۋلاسا قان ازدىققا اپارىپ سوعادى.

 
    3 . اسقا تابەتى تارتپايدى

    بۇيرەككە اقاۋ تۇسسە، دەنەگە جىينالىپ قالعان ۋىتتى زاتتار دەنە سىرتىنا تولىق ىعىستىرىلىپ شىعارىلمايدى دا، قالدىقتارى اسقازان مەن ىشەكتى تىتىركەندىرىپ، وسىدان بارىپ اسقا تەبەت تارتپاۋدى كەلتىرىپ شىعارادى، بۇنىمەن قوسا اۋىز قۋىسى جارسى، ءىش ءوتۋ تەكتەس قوسالقى اۋرۋلاردا پايدا بولادى . سوندىقتان، بارشا جاستار قاۋىمىنا، دەنساۋلىقتارىن قادىرلەي بىلۋلەرىن ۇسىنىس ەتەمىز، اقاۋسىز دەنساۋلىق بولعاندا عانا ءارقانداي ىسكە قۇلشىنىس جاساۋعا بولادى.

    اقاۋسىز دەنساۋلىقتى ساقتاي ءبىلۋ ءۇشىن، ازىقىتانۋداعى تاماشا داعدىدان جازباۋ جانە قىزمەت پەن دەمالىستى لايىعىندا دۇرىس ورنالاستىرۋ، ادەتتە ماي شەلپەك، اشتى، تىتىركەندىرگىش ازىقتاردا از تۇتىنۋ، كوپ ارەكەتتەنۋ، ەرتە جاتىپ، ەرتە تۇرۋ كەرەك.

ساۋان قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىك مەكەمەسىنەن