ءوز حابارىمىز. ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ باستىعى لي جانشۋ 6-ايدىڭ 30-كۇنىنەن 7-ايدىڭ 4-كۇنىنە  دەيىن مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ گرۋپپاسىن باستاپ حۋبەيدە چاڭجياڭ وزەنىن قورعاۋ زاڭىنىڭ اتقارىلۋ احۋالىن تەكسەردى. ول مىنالاردى باسا دارىپتەدى: باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ چاڭجياڭ وزەنىن قورعاۋ جونىندەگى ماڭىزدى نۇسقاۋلارىنىڭ تالاپتارىن جانە پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرى مەن ورنالاستىرۋلارىن مۇقيات دايەكتى تياناقتاندىرىپ، چاڭجياڭ وزەنىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قالپىنا كەلتىرۋدى كورنەكتىلەندىرىپ، چاڭجياڭ وزەنىن قورعاۋ زاڭىنىڭ جاپپاي ءونىمدى اتقارىلۋىن ىلگەرىلەتىپ، چاڭجياڭ وزەننىڭ ەكولوگياسىن زاڭ بويىنشا قورعاۋ كەرەك.

 

  تەكسەرۋ گرۋپپاسى ىلگەرىندى كەيىندى يچاڭ، جيڭجوۋ، ۋحان قاتارلى جەرلەرگە بارىپ، كاسىپ باقشا رايونى، ءۇش قىساڭ توسپا رايونى، كول، ەكولوگيانى قالپىنا كەلتىرۋ قۇرىلىس ناق مايداندا تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ اڭگىمە ءماجىلىسىن جانە نەگىزگى ساتىداعى قىزمەتكەرلەردىڭ اڭگىمە ءماجىلىسىن اشىپ، زاڭنىڭ اتقارىلۋ جاعدايى جونىندەگى مالىمەتتى جانە قاتىستى ۇسىنىس پىكىرلەردى تىڭدادى. 

 

   لي جانشۋ مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: باس شۋجي شي جينپيڭ چاڭجياڭ وزەنىن قورعاۋعا ايرىقشا ءمان بەرىپ، تالاي رەت ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، چاڭجياڭ وزەنىن زاڭ بويىنشا قورعاۋدى باسا دارىپتەدى. شي جينپيڭنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تۇتاس چاڭجياڭنىڭ ەكولوگيالىق جۇيەسىن قالپىنا كەلتىرۋدى، قورعاۋدى كوزدە ۇستاپ، چاڭجياڭ وزەنىنىڭ نەگىزگى اعارىن بويلىق ەتكەن، تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايىلىم، قۇم، مۇزداردى ورگانيكالىق تۇتاس تۇلعا ەتكەن ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىك جاعدايىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. 

 

   لي جانشۋ مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: چاڭجياڭ وزەنىن قورعاۋ زاڭىندا چاڭجياڭ وزەنى الابىنداعى بايلىقتى قورعاۋ، ەكولوگيانى قالپىنا كەلتىرۋ، جاسىل دامۋ سياقتىلار جونىندە زاڭدىق بەلگىلەمەلەر جاسالدى، مۇنىڭ وزەگى چاڭجياڭ وزەنى الابىنداعى تۇتاس ەكولوگيالىق ورتانى قالپىنا كەلتىرۋ. ” چاڭجياڭ دارياسىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسى ناشارلاپ كەتتى، جاعداي كۇردەلى دەۋگە بولادى “. بۇل جاعدايدىڭ تامىرى تۇتاس چاڭجياڭ وزەنى الابىنىڭ ەكولوگيالىق جۇيەسى اسا زور زيانعا ۇشىراعاننان بولدى: شەكتەن تىس بالىق اۋلاۋ اعارلاردىڭ ەكولوگيالىق جۇيەسىنىڭ الۋان تۇرلىلىگىنە زيان جەتكىزۋدەن بولدى؛ سۋ بايلىعىنىڭ لاستانۋى اعارلاردىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن اۋىر دارەجەدە بۇلدىرۋدەن بولدى؛ وزەن جاعالاۋىن كوزسىزدىكپەن ءتارتىپسىز اشۋ، اسىرەسە، زاۆود، قالا، اۋىل، كەمەلەردىڭ كومىرتەگىن ىعىستىرۋى ەكولوگيانىڭ ناشارلاۋ جاعدايىن اۋىرلاتۋدان تۋىلدى. وسى جاعدايلاردى كوزدە ۇستاي وتىرىپ، چاڭجياڭ وزەنىن قورعاۋ زاڭى باس شۋجيدىڭ « چاڭجياڭ وزەنىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قالپىنا كەلتىرۋدى باسىم ورىنعا قويۋ » جونىندەگى تالابىن دايەكتىلەندىرۋدە جەدەل قالپىنا كەلتىرۋ، اۋرۋدى ەمدەپ، تامىرىنا بالتا شابۋ سىندى شارانى كورنەكتىلەندىردى. زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ جاعدايىنان قاراعاندا، چاڭجياڭ وزەنىنىڭ سۋى تازارىپ، جاعالاۋى جاسىلدانىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ باقىت سەزىمى كۇشەيدى. 

 

  لي جانشۋ مىنالاردى باسا دارىپتەدى: چاڭجياڭ وزەنى الابىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋدا بىرگە مىقتى يگەرىپ زور مولشەردە قورعاۋ جانە قاۋىرت اشۋدان ساقتانۋ تانىمىن ۇشتاستىرىپ، زاڭدا بەلگىلەنگەن قالپىنا كەلتىرۋ ءتاسىلى بويىنشا ۇزدىكسىز كۇش سالىپ، ۇزاق ۋاقىت ناتيجە جاراتۋ كەرەك. زاڭدى اتقارۋ بارىسىندا ورىن تەۋىپ وتىرعان ماسەلەلەردى مۇقيات زەرتتەپ جانە شەشىپ، زاڭنىڭ سايكەسۋىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، سايكەستىرۋ مەحانيزمىن جەدەل ورناتىپ، زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتىڭ تياناقتانۋىن ىلگەرىلەتىپ، زاڭدى جالپىلاستىرۋ ۇگىتىن كۇشەيتۋ كەرەك. 

 

  تەكسەرۋ بارىسىندا لي جانشۋ جوعارى، جاڭا تەحنيكا كاسىبى سياقتى جاعدايلاردى كوزدەن كەشىرىپ، ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ورگانىنىڭ كونە جۇرتىنا باردى ءارى ولكەلىك حالىق قۇرىلتايى ورگانىنا بارىپ تەكسەرۋ زەرتتەۋ جۇرگىزدى. لي جانشۋ بىلاي دەدى: باس شۋجي شي جينپيڭ حۋبەي قىزمەتىنە ايرىقشا ءمان بەرىپ، حۋبەيگە تالاي رەت تەكسەرۋ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، حۋبەي ولكەسىنىڭ رەفورما، دامۋ ىستەرىنە جوبا جاساپ، باعدار نۇسقادى، اسىرەسە، 6-ايدىڭ 28-كۇنى  قىزمەت تەكسەرگەندە عىلىم تەحنيكانىڭ ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءوزىن الۋەتتەندىرۋىن جەدەل جۇزەگە اسىرىپ، ەلىمىز دامۋىنىڭ دەربەستىگىن، حاۋىپسىزدىگىن جوعارىلاتۋدى باسا دارىپتەدى، بۇل يدەيانىڭ ءمانى تەرەڭ، كەلەلى ىستەرگە سايادى. حۋبەي ولكەسى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى نۇسقاۋىن، تالابىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، بۇكىل ەل بويىنشا جاڭا دامۋ جۇلگەسىندە الدىمەن اتقارىلاتىن رايون قۇرۋعا قۇلشىنۋى كەرەك. ورتالىقتىڭ حالىق قۇرىلتايى قىزمەتى ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرىپ، زاڭ شىعارۋ، باقىلاۋ، ۋاكىلدەردى سايلاۋ سياقتى قىزمەتتەردى مۇقيات جاقسى ىستەۋ كەرەك. 

 

اۋدارعان: نازا ءارىپ ۇلى